Türkçe metni rahat izleyebilmeniz için, "browser" ınızın "document encoding" ini "Turkish" olarak değiştirdiniz mi ? ...

Hidrolik Profilin Hesabı İle İlgili Bir Örnek...
Bölüm - H...

Prepared by Prof.Dr.Hikmet Toprak and last served on April 1 st 2000...
All rights reserved...   ©   1994 - 2006...

Son Çökeltme Havuzu Çıkış Savakları, Toplama Kanalı ve Çıkış Rögarndaki Hidrolik Özellikler...

Toplama Kanalının Tasarımı...

Açık kanallar için en ekonomik kesit içerisine bir yarım dairenin gireceği kesittir. Bu, kanal taban genişiğinin ( B ) kanalda oluşan su yüksekliğinin ( h ) 2 katı olması anlamına gelir. Tasarımda minimum atıksu debisi kullanılacak ve minimum debide yatay akım hızının 0.50 m / sn'nin altına düşmesine izin verilmeyecektir.

Kabuller :

- Kanal taban eğimi %o 2'dir.

- " Manning " pürüzlülük katsayısı ; n = 0.013'tür.

- Kanal çıkış rögarının tam karşısındaki bir noktadan iki yöne akış sağlayacak şekilde tasarımlanacaktir.



- Bir son çökeltme havuzuna gelen minimum debi 0.167 m 3 / sn'dir.

- Çevre boyunca bir yöndeki minimum debi 0.084 m 3 / sn'dir.

- Bir son çökeltme havuzuna gelen maksimum debi 0.333 m 3 / sn'dir.

- Çevre boyunca bir yöndeki maksimum debi 0.167 m 3 / sn'dir.

Tasarımda kullanılacak eşitlikler :



Hesap akım şeması :



Toplama kanalında maksimum debide oluşacak su yüksekliği ve yatay akım hızı :

Çıkış Savaklarının Maksimum Debiye Göre Tasarımı...

- Çıkış savakları 90 O 'lik diş açısına sahip olacaktır.

- Üçgen çıkış savaklarının yerleştirileceği çevre uzunluğu ; Ç = 40.00 m ( kabul ).

- Üçgen savakların ve yer alacakları plakaların sayılarının belirlenmesi açısından hesaba tersten gidilecektir.

- Üçgen çıkış savaklarının yer alacağı her bir plakanın uzunluğu = 2.00 m / plaka'dır.

- Plaka sayısı = ( 40.00 m ) / ( 2.00 m / plaka ) = 20 plaka'dır.

- Bir plakada yer alacak üçgen savak sayısı = 10 savak / plaka'dır.

- Toplam savak sayısı = ( 10 savak / plaka ) ( 20 plaka ) = 200 savak'tır.

- Bir son çökeltme havuzuna gelen maksimum atıksu debisi = 0.333 m 3 / sn'dir.

- Bir savaktan savaklanacak debi = ( 0.333 m 3 / sn ) / ( 200 savak ) = 1.665 x 10 - 3 m 3 / sn . savak'tır.

- Savak tasarımında kullanılacak denklem ( bir üçgen savaktan savaklanan debi );



- Savak katsayısı MU 0.60 olarak kabul edilmiştir.

- Bir üçgen savak üzerinde oluşacak su yükü aşağıdaki gibi hesaplanabilir ;



- Üçgen savakların üzerinde oluşacak su yükünün olabildiğince küçük tutulması istenir. Bu örnekte 6.7 cm'lik savak yükü hesaplanmıştır. Hava payı 1.3 cm olarak alınmış ve toplam savak yüksekliği 6.7 + 1.3 = 8.0 cm olarak hesaplanmıştır. Trigonometrik özelliklerden hareketle aşağıdaki plaka özellikleri elde edilebilir.

Ayrım Başlangıç Noktası ile Düşü Noktası Arasındaki Hidrolik Özellikler...

Ayrım başlangıç noktası bir izafi nokta olup bu noktadaki debi teorik olarak sıfırdır. Bir başka ifade ile, bu noktadaki su yüksekliği sıfırdır. Savaklanan toplam maksimum debi ( tasarımda dikkate alınan debi ) ikiye ayrılarak karşılıklı her iki çevre boyunca toplama kanalları ile düşü noktasına gelir. Düşü noktasına her iki taraftan gelen debi toplam maksimum debinin yarısı kadardır. Bu yarı debi dikkate alınarak maksimum debi için hesaplanan su yüksekliği yukarıdaki hesaplardan da görüleceği üzere 0.38 m'dir. Üçgen savaklardan serbest naplı ( batık olmayan ) bir su çıkışı sağlamak amacı ile, üçgen savağın kendi yüksekliği de dikkate alınarak, ayrım başlangıç noktasında 0.38 m'lik su yüksekliği izafi olarak kabul edilmiştir. Savakların alt noktaları ile duvara monte edildikten sonra öngörülen duvar kotu arasında 20.00 cm'lik bir mesafe öngörülmüştür. Savak alt noktası ile duvar üst noktası arasında 12.00 cm'lik bir mesafe vardır. Bu değer, savak alt mesafesinin ayrım noktasının tabanına olan mesafesini 0.38 + 0.12 = 0.50 m olarak belirler. Son çökeltme havuzunda oluşan su kotu bir önceki bölümde + 95.83 olarak hesaplanmıştır. Bu durumda ayrım noktasındaki toplama kanalının taban kotu + 95.83 - 0.50 m = + 95.33'tür. Her iki çevrede yer alan toplama kanallarının taban eğimi %o 2 olarak öngörülmüştür. Toplam çevre uzunluğu 40.00 m'dir. Bu durumda, bir tarafın çevre uzunluğu 20.00 m'dir. Ayrım noktasından düşü noktasına kadar olan kot azalması ( %o2 ) ( 20.00 m ) = 0.04 m'dir. Bu durumda düşü noktasındaki kanal taban kotu + 95.33 - 0.04 m = + 95.29'dur. Düşü noktası dikkate alındığında, tam bu noktada maksimum debide oluşan kanal su kotu + 95.29 + 0.38 m = + 95.67'dir. Son çökeltme havuzunda oluşan + 95.83'lük su kotu ile kıyaslandığında, düşü noktasındaki kanalda oluşan su kotu ile son çökeltme havuzunda oluşan su kotu arasında ( + 95.83 ) - ( + 95.67 ) = 0.16 m'lik bir fark oluşmaktadır. Düşü noktası giriş tabanı ile düşü taban kotu arasında serbest naplı savaklanma için maksimum debide oluşan 0.38 m'lik bir fark uygulanmıştır, bu da + 94.91'lik bir kota karşılık gelmektedir. Düşüden hemen sonra çıkış rögarı yer aldığından herhangi bir hidrolik hesap yapılmamıştır. Burada açıklananlar aşağıdaki şekilde şematize edilmiştir.

Çıkış Rögarı...

Çıkış rögarı, klorlama havuzunun özelliklerine bağlı olarak hesaplanır.