Türkçe metni rahat izleyebilmeniz için, "browser" ýnýzýn "document encoding" ini "Turkish" olarak deðiþtirdiniz mi ? ...

Yaðmur Suyu Tutma Hazneleri...

Sýnýflandýrma...
Yaðmur suyu tutma hazneleri ( YSTH ) kullanýlýþ amaçlarýna göre aþaðýdaki gibi sýnýflandýrýlýrlar ;


Yaðmur suyu geciktirme hazneleri...


Yaðmur suyu dolu savak hazneleri...


Yaðmur suyu durulama havuzlarý...

Kanal aðýnda genel olarak sadece ilk ikisi kullanýlýr. Yaðmur suyu durulama havuzlarý kirli yaðmur sularý için çökeltme havuzu gibi iþlev görür.
Yaðmur Suyu Geciktirme Hazneleri...
Yaðmur suyu geciktirme hazneleri ( su tutma hazneleri ) þiddetli yaðmurlarda gelen fazla miktardaki suyun bir kýsmýný tutar ve sonra yavaþ olarak, devam eden kanala veya tahliye deresine veya arýtma tesisine ya doðrudan doðruya doðal eðim ile veya pompalarla terfi ederek verirler. Bir baraj gibi davranarak yaðýþlý havalardaki maksimum akýþýn deðerini azaltýr. Yaðmur suyu geciktirme hazneleri boþaltým yeri olarak kullanýlan yüzeysel su yataðýna yakýn bir yerde bulunmamalýdýr. Bu tip haznelerde genelde dolu savak bulunmaz. Sadece alt taraftaki kanala bir boþaltým borusu yer alýr. Bunlar, zaman biriminde akan suyu geciktirmek suretiyle akýþ süresini uzatýrlar.
Yaðmur Suyu Dolu Savak Hazneleri...
Yaðmur suyu dolu savak haznelerinde alt taraftaki kanala su veren tahliye borusundan ayrý olarak bir de dolu savak yer alýr. Saðnak yaðmurlarý burada bir miktar durulandýktan sonra yüzeysel su yataðýna boþaltýlýr. Sadece maksimum akýþ deðil, bundan daha az miktardaki debilerde de azalma olur. Yaðmur suyu dolu savak hazneleri, geciktirme havuzlarý ile durulama havuzlarýnýn bir kombinasyonu þeklinde de olabilir.
Ýnþaat Amaçlarý...
( 1 ) Yeni inþa edilen kanal aðýnýn maliyetini azaltmak : Eðer fazla miktardaki yaðmur suyunun uzun bir kanal sistemi ile uzaklaþtýrýlmasý zorunlu ise, böyle bir kanal sisteminin projelendirilmesinde bir su tutma haznesinin veya eðer yüzeysel su yataðý yakýnda ise bir yaðmur suyu dolu savak haznesinin inþasý ile ekonomik bir çözüm elde edilebilir.

( 2 ) Yeni yerleþime açýlan bir beldenin sularýný mevcut bir sisteme vermek : Mevcut bir mecraya yeni kurulan bir yerleþim bölgesinin sadece atýk sularý ile yaðmur sularýnýn bir kýsmý baðlanabilir. Hesap yaðmuruna eþit saðnak debilerinin de verilebilmesi için mevcut tesislere ya bir su tutma haznesi veya mevcut mecraya paralel yeni bir kanal ya da ana kanalda sularý basýnçla ileten yeni bir terfi merkezi gerekir. Bu üç çözümden teknik, ekonomik ve iþletme emniyeti açýsýndan en uygunu genel olarak su tutma haznesinin inþasýdýr.

( 3 ) Kanal aðýnýn iletebileceðinden daha fazla suyla yüklenmesi durumunda : Fazla yüklenmiþ kanal aðý yer yer yaðmur suyu haznelerinin inþasý ile kanal çaplarýný büyütmeksizin ihtiyacý karþýlar duruma getirilebilir.

( 4 ) Yüzeysel suyun korunmasý : Yüzeysel suyun kirlenme yükü normal dolu savaklar yerine yaðmur suyu dolu savak hazneleri inþasý ile önemli derecede düþürülür. Burada, dolu savaktan boþaltýlan birleþik sistemin karýþýmýnýn durulandýrýldýktan sonra nehre dökülmesi ve haznenin geciktirme etkisi dikkate alýnmalýdýr.

( 5 ) Arýtma tesisi kirlilik yükünün azaltýlmasý : Yaðmur suyunun büyük bir kýsmý arýtma tesisine veriliyorsa, tesis giriþinde bir yaðmur suyu haznesinin yer almasý gerekir. Yaðýþlý havalarda yaðmur suyu akýþýný geciktirmek amacý ile inþa edilen bu hazneler kurak havada atýksu akýmýnýn günlük debi deðiþimlerini dengelemek için de kullanýlabilirler.
Tasarým...
Örnek - 1...
Akýþ zamaný t _C = 40 dk, drenaj alaný A = 50 ha ve S eðrisi doðrusal olan bir yaðmur suyu kanalýnýn sonunda inþa edilen bir haznede, f = 1 frekanslý t _D = 30 dk süreli bir yaðmur sonunda toplanacak su hacmi nedir ? Bunun maksimum deðerini ve bu hacmi veren yaðýþ süresi nedir ? ( C = 0.50, Q _C = 500 L / sn, t _O = 15 dk, r _O = 100 L / sn . ha ve PHI = 24 / t _D + 9 ).

Çözüm :

- Q _O = ( r _O ) ( C ) ( A ) = ( 100 ) ( 0.50 ) ( 50 ) = 2,500 L / sn

- ITA = Q _C / Q _O = 500 / 2,500 = 0.20

Aþaðýdaki þekile göre, hazne hacmini veren boyutlandýrma deðeri için ;


S eðrisinin doðrusal olmasý durumunda haznede toplanan su hacminin bulunmasý...



eþitliði yazýlýr.



Bu hacmin maksimum deðeri ;



Bu maksimum hacmi veren yaðýþ süresi ;


Örnek - 2...
Aþaðýdaki þekilde verilen yaðýþ alanýnýn yaðmur sularý, maksimum kapasitesi 2,368 L / sn olan mevcut bir kanal ile tahliye edilecektir. PHI = 24 / ( t _D + 9 ) olduðuna göre, B noktasýnda yapýlmasý düþünülen su tutma haznesinin hacmini hesaplayýnýz.



Hesap tablosu :



Çözüm :

- B noktasýna ait geliþ çizgisi aþaðýdaki þekilde verilmiþtir.