Metin dosyaları üzerinde sürekli işlem yapanlar için sed ve vi hemen imdada yetişir. Bu iki programın yapabildiklerini etkileşimli olarak bir metin editörü üzerinden gerçekleştirebilmek de mümkündür. sed ve vi tam anlamıyla zaman kaybını önleyen kullanıcı dostu iki uygulamadır. Yapısal olarak diğer programlama dillerinden biraz farklı olduklarından öğrenmesi biraz zaman alır. Buna rağmen eğer metin editörlüğü işinizin bir parçası ise sed ve vi'ı öğrenip bunlardan verimli bir şekilde yararlanmanız uygun olacaktır.
Sed bir dosyadan veya standart girdiden(klavyeden) bilgi okur ve standart çıktıya (ekrana) okuduğu bilgileri kullanıcının belirlediği düzene sokarak yazar. Bu veriyi de kullanıcı genellikle bir dosyaya yerleştirir.
Sed komut satırında iken veya bir kabuk programı içinden kullanılabilir.
Sed kullanırken en çok başvuracağınız işleç `s' işlecidir. Bir karakteri veya karakter kümesini başka bir diziye çevirmeye yarar. Buna basit bir örnek :
sed 's/hapisane/hapishane/g' dosya
Komutun sonundaki `g' işleci, sed'e dosyanın tamamını araştırmasını söyler. Eğer bunu kaldırırsanız, sed her satırın başında bulduğu ilk değiştirmeyi yapacak ve satırın geri kalanına dokunmayacaktır.
Aşağıdaki karakterler sed tarafından kullanılan özel karakterler kapsamına girer. Bu karakterlerin herbirisinin anlamı olduğundan dikkatli kullanılmaları gerekir.
.*[]^$\&
Yukarıdaki karakterleri gözönüne almadan yapılan aşağıdaki gibi bir kullanım hataya yol açar.
sed 's/[J.S. Bach]/[Bach, J.S]/' dosya
Bunun yerine her özel karakterin başına `\' karakteri getirilerek özel anlamlarının yitirilmesi sağlanabilir (saklama işlemi). Yukarıda çalışmayan örneği yeniden düzenleyerek yazalım:
sed 's/\[J\.S\. Bach\]/[Bach, J.S ]/' dosya
Aynı anda birden çok değiştirme yapabilmek için ise her argüman için
-e kullanılır.
sed -e 's/computer/bilgisayar/g' -e 's/server/sunucu/g' dosya
İçinde '/' karakteri olan bir diziyi değiştirmek için ne yapmalı? Bu, özel karakter sınıfına girdiği için karakterin özel anlamını yitirmesi sağlanır.
sed 's/\/usr\/bin/\/bin/g' dosya
Sed, UNIX üzerinde metin işleyen birçok program gibi düzgün deyimlerden yararlanır. Aşağıdaki bu duruma birkaç örnekle yer veriliyor. '^' karakteri satır başlangıcını gösterir. Bu komut,
sed 's/^Pts /Pazartesi/' dosya
bir satırın başında ``Pts'' varsa bunu ``Pazartesi'' haline getirir. Dikkat ederseniz komut dahilinde `g' işleci kullanılmamıştır. Çünkü her satırda sadece bir satır başı olabilir.
$ karakteri satır sonunu belirtir. Aşağıdaki örnekte,
sed 's/ $//' dosya
Sed komutu satır sonundaki tüm boşluk karakterlerini siler. Her satır sonuna ``SATIR_SONU'' karakter kümesini getirmek için
sed 's/$/SATIR_SONU/' dosya
yazılabilir. Boş bir satırı bulmak için satır başı ve satır sonu belirteçleri birlikte kullanılır.
sed 's/^$/bu daha once bos bir satirdi/' dosya
`.' (nokta) karakteri herhangi bir karakter anlamına gelir. Örneğin üzerinde işlem yapacağımız dosyada bütün satırlardaki ilk iki karakteri silmek için:
sed 's/^..//' dosya
Köşeli parantezler birden fazla sayıda karakter içinde seçim yapar.
sed 's/[Oo]pen[Ww]in/openwin/g' dosya
Alfabedeki iki karakterin arasındaki tüm karakterleri seçmek için köşeli parantezlerin içinde `-' karakteri kullanılabilir. Bu karakter, sağındaki ve solundaki de dahil olmak üzere aradaki tüm harfleri seçer. Örnek dosyadaki tüm büyük harfleri silelim.
sed 's/[A-Z]//g' dosya
Bir karakter kümesinin dışında kalan karakterleri seçmek için ise `^' kullanılır. Örnek dosyada, rakamların ve küçük harflerin dışındaki tüm harfleri silmek istiyoruz.
sed 's/[^1-9a-z]//g' dosya
'*' karakteri, kendisinden bir önce gelen karakterin veya küme içine alınmış karakter gruplarının sıfır veya daha fazla tekrarı anlamına gelir.
sed 's/^ *//' dosya
komutu her satır başındaki boşluk karakterlerini siler. Aşağıdaki sed komutu her satırdaki son kelimeyi (boşluk karakterlerinden oluşmayan karakterler grubunu) siler.
sed 's/[^ ]*$//' dosya
unutulmaması gereken bir nokta, `*' karakteri önceki grubun sıfır kere tekrarını da gözönüne alır, bu durumda aşağıdaki satırda görülen ve bir tamsayı değerini ``TAMSAYI'' sözcüğü haline getirmek için kullanılan komut Linux tarafından yanlış işletilecektir.
sed 's/ [0-9]* / TAMSAYI /g' dosya
Bu satır aynı zamanda her boşluk karakterini ``TAMSAYI'' ya çevirir. Bunu engellemek için, en azından bir haneyi arama kapsamına sokmak gerekir:
sed 's/ [0-9][0-9]* / TAMSAYI /g' dosya
`.* harf kombinasyonu herhangi bir sayıda karakter grubu anlamındadır. Aşağıdaki örnekte, ``ku'' ve ``ik'' arasında ne olursa olsun bulunan satırı değiştirecek ve bunların yerine ``kuru erik'' koyacaktır.
sed 's/ku.*ik/kuru erik/g' dosya
Buraya kadarki bölümde eşleştirdiğimiz harf veya harf gruplarını ya başka bir forma soktuk ya da tamamen sildik. Ancak sed'in kelime işleme kapasitesi sadece yaptıklarımızla sınırlı değildir. `\(' ve `\)' operatörleri yardımıyla eşleştirildiği anda hafızaya kaydedilen kelime grupları daha sonra tekrar çağırılabilir. Parantezler özel anlamlı karakterlerin anlamlarını yitirmesini sağlamak amacıyla daha önceki kullanıma uygun konulmuşlardır. İlk kullanılan `\(\)' operatörü `\1' adlı alana, ikinci kullanılan `\(\)' operatörü `\2' adlı alana eşleştirilir (kayıt edilir). Aşağıdaki sed komutu,
sed 's/^\([A-Za-z][A-Za-z]*\) \([A-Za-z][A-Za-z]*\)/\2 \1/' dosya
bir dosyadaki ``isim soyisim'' sırasını ``soyisim isim'' sırasına çevirmekte kullanılabilir. Örnek olarak içeriği aşağıdaki gibi olan bir dosya üzerinde bu komut çalıştırılırsa
Mehmet Kırk
Biray Çift
Gürkan Ballı
ekranda aşağıdaki çıktı görünür:
Kırk Mehmet
Çift Biray
Ballı Gürkan
Bazı durumlarda tüm dosya üzerinde değil de bazı özellikleri sağlayan satırlar üzerinde işlem yapmak isteyebilirsiniz. Bunun için 'adresleme' yapmanız gerekir. Adresleme işlemi, `s işlecinden hemen önce yapılır. Bu komut ile dosyanın sadece 1 ve 20. satırları arasında işlem yapılacaktır.
sed '1,20s/Karadeniz/Akdeniz/g' dosya
``Makina'' kelimesiyle başlayan tüm satırlardaki ``Endüstri'' kelimesi yerine ``Elektronik'' kelimesini yerleştirelim.
sed '/^Makina/s/Maden /Elektronik /g' dosya
``Makina'' kelimesiyle başlamayan tüm satırlara benzer işlemi uygulayalım. `!' karakterinin yerine dikkat edin.
sed '/^Makina/!s/Maden /Elektronik /g' dosya
Eğer sed kaynak satırınız bir iki satıra sığmayacak kadar büyük ise
komutları tek dosya altında toplayabilirsiniz. Bu örnekte degistir.sed
isimli dosyaya üç satırlık sed komutu yazalım.
s/tiren/tren/g s/Pazar/Pazartesi/g s/1996/1997/g
Ardından sed komutunu -f parametresiyle çalıştıralım.
sed -f degistir.sed dosya
Bunların yerine kendi kendine çalışan bir sed programı yazmaya ne dersiniz ?
#!/usr/bin/sed -f # degistir.sed dosyasi s/tiren/tren/g s/Pazar/Pazartesi/g s/1996/1997/g
Çalıştırmak için dosya izni verdikten sonra
chmod u+x degistir.sed
Komut satırı üzerinden rahatlıkla çalıştırabiliriz
$ degistir.sed dosya
Bir linux sistemde her kullanıcının zevkine hitap eden çeşitli metin editörler vardır. Bunların arasında en çok kullanılan ve standart olan ed ve vi, UNIX sistemler için özel olarak tasarlanmış editörlerdir. vi kadar çok kullanılmasa da ed, pico ve joe da büyük bir taraftar kitlesine sahiptir. vi ilk başta karmaşık görünse de hızı ve verimi ile her kullanıcının işini büyük ölçüde kolaylaştıracak bir editördür. En çok kullanılan komut takımlarını öğrendikten sonra vi ile aynı dili konuşuyor olduğunuzu göreceksiniz.
PC editörlerin büyük çoğunluğunda klavye, editör komutlarını almak ve basılan tuşları ekrana göndermek için kullanılan iki gruba ayrılmıştır. Kullanıcı aynı anda hem komut işletip hem de yazı yazabilir. Bu tip editörler geniş bir klavye haritasına sahip oldukları için, örneğin fonksiyon tuşlarını veya klavyenin en sağındaki nümerik tuşları da kullanıyor olabilirler. vi' ın tasarım aşamasında bu durumdan kaçınılmış, standart dışı klavyesi olan bilgisayarların da var olabileceği düşünülerek klavye üzerinde kullanılması gereken tuşların sayısını mümkün olduğunca indirilmesine çalışılmıştır. Burada karşımıza vi editörünün çalışma aşamasında üç ayrı işlev geliyor. Birincisi, bilgisayara komutların girdisi sırasında kullanılan komut modu, ikincisi yazı yazarken kullanılan yazı modu ve satır modu.
Komut modunda klavye üzerinde görevi olan tüm tuşlar, bilgisayar komut vermek için kullanılıyor. Yazı modunda ise diğer editörlerdekine benzer şekilde yazı yazmak mümkün oluyor. Klavye modunu değiştirdiğinizde klavye tuşlarının işlevleri de hemen değişiyor. vi editörünü ilk çalıştırdığınız anda komut moduna girersiniz. Bu anda her tuşa ait bir komut çalıştırılmaya hazırdır (örneğin `j' bir karakter aşağı, `k' bir karakter yukarı gider). Bu anda kullanıcı yazı moduna geçmek isterse `i' tuşuna basabilir.
Yazı moduna iken klavyeden girilen her karakter ekranda görünür. Bundan sonrası daktilo kullanmaya benzer. Tekrar komut moduna geçmek için ESC tuşu yardımcı olur. Bir dosya yazarken veya düzeltmede bulunurken her iki yazım stili arasında sürekli gidip geldiğinizi farkedeksiniz.
Bunlara ek olarak dosya işlemleri veya eşleme (substitution) yaparken iki mod da kullanılmaz. Linux kullanıcısı vi üzerinde çalışırken en alt satırda vi mesajlarını görür ve gerektiği zaman satır modunda komutları girer. Satır moduna geçmek için `:' (iki nokta üstüste) karakteri kullanılır. Bu tuşa basıldığında ekranın en altında bir satır açılır ve vi sizden bir komut girmenizi bekler. vi komutunu yazdıp enter'a bastıktan sonra tekrar editör komut moduna geçersiniz.
Sisteme girip ekrana vi telefon yazdığınızda aşağıdakine benzer bir
metin üzerinde arama ve değiştirme görüntüsü monitörde belirecek ve
program çalıştırılacaktır.
_ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ "telefon" [NEW FILE] 1 line, 1 char
vi'a ilk girdiğiniz anda komut modunda olursunuz. Yazı moduna geçmek için `i' veya `a' tuşuna basın. Bu andan itibaren zamanınızın büyük bir kısmını geçireceğiniz yazı moduna atlarsınız. Bıkana kadar yazıp önce ESC tuşuna, ardından iki kere `Z' tuşuna basın. Bu komut dizisi önce dosyayı kaydedecek, sonra da vi editörden çıkmanızı ve kabuğa dönmenizi sağlayacaktır.
vi' a yeni başlayanların yaptıkları en sık hatalardan biri yazı modundan komut moduna geçerken ESC tuşuna basmamalarıdır. `w' komutu `ZZ' komutuna benzer çalışır, hafızada halihazırda bulunan dosyayı, editörden çıkmadan diske kaydeder. Eğer isimsiz bir dosyada üzerinde çalışıyorsanız (örneğin vi telefon yerine sadece vi yazarak editöre girmişseniz) dosyayı sabit diske yazmak için `w' satır komutunu kullanmalısınız. Bunun için daha önce de belirtildiği gibi
:w telefon
yazıp satır moduna geçerek komutu girmelisiniz.
vi editörden çıkmak için `:q' yazın.
Şimdi vi yardımıyla bir dosya üzerinde denemeler yapalım. Aşağıdaki satırları kabuk satırında iken yazın ve ENTER'a basın.
metu:~$ vi deneme
Ekran silinecek ve yukarıdakine benzer bir görüntüyle karşılaşacaksınız. Yazı moduna geçmek için `i' tuşuna basın. Hemen ardından bir zamanlar İnternet üzerinde görüp kaydettiğim birkaç satırı yazın.
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
~
~
~
~
~
~
Ekranın en sonuna geldiğinizde vi, alttaki satır başına geçmeyecektir. Bunun için ENTER tuşuna basarak yazmaya devam edin.
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan tembelliğe alışmışız anlaşılan,
~
~
~
~
~
Satır sonuna geldiğiniz zaman komut satırına geçmek için ESC tuşuna basın. Klavyenin sağındaki yön tuşlarını kullanarak dosya içinde gezinebilirsiniz. vi'ın sevdiğim özelliklerinden birisi de kullanıcıyı 10 parmak yazmaya zorlamasıdır. Yön tuşlarının görevini h, j, k ve l tuşları da yapabilir, böylece kullanıcı sağ elini klavye üzerinde sürekli gezdirmek zorunda kalmaz.
Alternatif olarak ENTER tuşu komut modunda `j' tuşu yerine de kullanılabilir. Kursörü yön tuşları yardımıyla ``Fazla'' kelimesiyle başlayan satıra kadar taşıyın. `i' tuşuna basıp tekrar yazı moduna geçerek metin üzerinde biraz değişiklik yapın:
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı_tembelliğe alışmışız anlaşılan..
~
~
~
~
~
``dolayı'' kelimesini ekledikten sonra bir noktayı işaret etmek istiyorum. Kullandığım Linux makinası Türkçe destekli olduğu için Türkçe karakterleri okuyup yazmam mümkün, aslında Linux işletim sistemi hemen her ülkenin alfabesini desteklediğinden herhangi bir dilde (örneğin Alman alfabesi karakterlerini kullanarak) yazmak için birkaç komut yeterli oluyor.
`i' tuşu imlecin bulunduğu yerden yazmasına rağmen, `a' komutu bir karakter sağdan başlayarak yazmanızı sağlar. `o' komutu ise imlecin bulunduğu yerin altında bir satır boşluk bırakır ve boş satırın başına geçerek yazı moduna atlar. ESC tuşuna basarak komut modundayken en alt satıra inin ve `o' tuşuna basın. Burada bir satır daha ekleyelim:
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
Sayfaları karıştırmak zor geliyor...
~
~
~
~
Eğer ekrandaki bilgi birkaç sayfadan ibaretse Control-F tuşunu bir sayfa ileri gitmek için, Control-B tuşunu ise metni bir sayfa geriye almak için kullanabilirsiniz.
vi her satırı kendi içinde numaralandırır. Belirli bir satıra gitmek için tuşlar dışında satırın numarası kullanarak da gidilebilir. `G' komutu yardımıyla imlecin gideceği satırı belirtebilirsiniz. Bunun için komut modunda iken satır numarasını girin (ekranda görünmeyecektir) ve hemen ardından `G' tuşuna basın. Eğer satır numarası girilmezse imleci dosyanın sonunda konumlandırılır.
Yazı modunda iken back space tuşu yardımıyla, komut modunda iken ise
`x' komutu ile istediğiniz kadar harfi silmeniz mümkündür. `dd'
komutu ise imleci üzerinde bulunduğu satırı siler ve alttaki tüm
satırlar bir satır yukarı alınır. PC üzerindeki editörlerdeki satır sonuna
gelince imlecin otomatik olarak bir satır aşağı kayması, :set wm=n
satır komutu yardımıyla gerçekleştirilir. Komuttaki n sayısı, sağdan
kaç boşluk bırakılacağını söyler. Ekranın sağından 4 satır boşluk bırakmak
için (bu durumda satır uzunluğu 76 karaktere inecektir) :set wm=4 yazın.
`dd' veya `x' komutundan sonra silinen harf ve harf grupları hafızaya alınır ve istenildiği zaman `p' tuşu yardımıyla imlecin bulunduğu yerden itibaren ekrana basılır. `P' yardımıyla hafızadaki metni imlecin bir satır üzerine kopyalayabilirsiniz.
Kursörün bulunduğu yerden satır sonuna kadar silmek için `d$' , metin sonuna kadar silmek için `dG' kullanılabilir. ($ ve G harflerinin işlevlerine dikkat edin!)
Son kaldığımız yerden devam edelim. Son satırı `dd' ile silelim.
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
~
~
~
~
~
Ardından kestiğimiz satırı P komutuyla en üste yapıştıralım .
Sayfaları karıştırmak zor geliyor...
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
~
~
~
~
Tek bir karakteri başka bir karakterle değiştirmek için önce komut modunda karakteri silip yazı moduna geçtikten sonra gerekli değişikliği yapmaya gerek yoktur. `r' komutu tek bir harfi değiştirmek için kullanılır. Bu tuşa basınca imlecin üzerinde bulunduğu karakter silinir ve editör kullanıcıdan yerine gelecek karakteri bekler. Bundan sonra vi tekrar komut moduna döner.
Bir kelimeyi silip üzerine yazmak için de `cw' komutu kullanılabilir. Kelimenin başına gelin ve sırayla önce `c' sonra `w' tuşlarına basın. Editör yazmayı bitirmenizi bekleyecektir. ESC tuşuna basıncaya kadar yazdıklarınız ekranda kalacak ve (varsa) kelimeden arta kalan harf(ler) silinecektir.
Her ölümlü gibi siz de hata yapabilirsiniz. Hata yaptıktan sonra eski konuma dönmek için `u' komutunu kullanın. Bu komut, üzerinde değişiklikler yaptığınız metni son çalıştırılan komuttan önceki duruma getirir. Yeni konuma tekrar geri dönmek için Control-R 'ye basın.
20 satırı silmek için 20 kere dd tuşuna basmak gereksizdir. Bunun için `dd' komutundan önce klavyeden 20 rakamını girmek yeterli olur. Girilen rakamlar `G' komutundaki örneğe benzer şekilde ekranda görünmezler. Kullanılan rakamlar, kendinden sonra gelecek olan komutun kaç kere işletileceğini belirtir. Örnek olarak `8x' komutu sekiz karakteri siler, `12j' komutu 12 satır aşağı iner. Üzerinde çalıştığımız dosyada birkaç uygulama yapalım. Kursörü ilk satırdaki ``geliyor'' kelimesinin başına alın ve `7x' komutunu girin. Son durum yaklaşık şu şekilde olmalıdır:
Sayfaları karıştırmak zor ...
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
~
~
~
vi'ın komut tekrar özelliği sayesinde ekrana yazdıklarınızı ardarda kopyalayabilirsiniz. Örnek dosya üzerinde birinci satırın başına gidin ve `9i' yazın. Gireceğiniz yazı modunda ekrana ne gönderirseniz ESC tuşundan sonra 9 kopyası basılacaktır:
bip bip bip bip bip bip bip bip bipSayfaları karıştırmak zor ...
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken /'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
~
~
~
~
Silinen karakter veya karakter gruplarının hafızaya kaydedildiğini söylemiştik. Bu hafıza geçici bir tampon vazifesi görür. `yy' komutu üzerinde bulunduğu satırı kopyalar. Eğer komuttan önce sayı girilirse o kadar satır kopyalanır. Ardından kullanıcı metin üzerinde istediği yere gelip `p' tuşuna basarak hafızadaki satırları imlecin bulunduğu satırın altından itibaren basar. `yy' komutu yerine `Y' de tercih edilebilir.
vi'da çalışırken arama yapmak isteyebilirsiniz. Eğer üzerinde çalıştığınız metin uzun ise belirli bir kelime veya kelime gruplarını aramak çok zaman alabilir. Komut modunda iken `/' karakterine basarak arama/tarama moduna geçin. Ekranın en alt kısmında bir satır açılacaktır. Aramak istediğiniz kelimeyi yazın ve ENTER tuşuna basın. vi editörü imlecin bulunduğu yerden itibaren girilen anahtar sözcüğü metin içinde tarayacaktır. Eğer aranan kelime bulunmuşsa satır bunun üzerine konumlandırır.
`/' komutu dosyanın sonuna doğru arama yaparken `?' komutu başa doğru gider. Aynı kelimeyi tekrar aratmak için `n' tuşuna basın. Arama işlemi, `/' komutu yardımıyla yapılmışsa ileri doğru, `?' komutu yardımıyla yapılmışsa geriye doğru tekrar başlayacaktır.
Aslında arama yaparken komut modunda girilen her karakter grubu bir düzgün deyimdir. Örnek olarak komut modunda `d$' yazdığımızda $ harfinin satır sonunu belirttiğini, `dG' komutundaki `G' harfinin de metin sonunu işaret ettiğinden imlecin bulunduğu yerden itibaren dosya sonuna kadar sildiğini görmüştük. Metin içindeki büyük harfleri aramak için
/[A-Z]
kullanılabilir. Burada gösterebildiğimiz özellikleri vi'ın sadece küçük bir parçasıdır. vi kullanıcılarının işine yarayabilecek birkaç arama-eşleştirme komutuna göz atalım.
:[a,b]s/deyim/eşlenecek deyim/işleç
Yukarıdaki komut metin içinde a ve b satırları arasındaki ``deyim''i, ``eşlenecek deyim''e çevirir. Özel tanımlı karakterleri de kullanabilirsiniz. Aşağıdaki komut da 1. ve 10. satırları arasında bulduğu tüm ``nümerik'' kelimelerini ``sayısal'' hale getirir.
:1,10s/nümerik/sayısal;
Satır sayısı yerine tüm dosya üzerinde eşleştirme yapmak için % sembolünü, satır sonunu belirtmek için $ sembolünü kullanabilirsiniz. Bu durumda satır sayısını belirten [a,b] tanımını boş bıraktığınızda değişiklik sadece imlecin bulunduğu satırda yapılacaktır. İşleçler de birkaç çeşit olabilir. `c' işleci, her eşleme öncesi kullanıcıdan izin alır. vi kullanırken çoğu durumda her satırda rastlanan ilk eşlemeyi yerine getirecek olan `g' işlecini kullandığınızı göreceksiniz. Daha az kullanılan `i' işleci ise aramanın büyük-küçük harf gözetimi yapmadan yerine getirmesini sağlar.
:%s/elektronik/s/nik//g
komutu, içinde ``elektronik'' kelimesi geçen her satırdaki ``elektronik'' kelimesini ``elektron'' haline getirir. Fakat ``mekanik'' kelimesine dokunmaz. Sed altında kullanılan `\(\)' operatörü vi için de geçerli bir tanımdır. Aşağıdaki komut da yukarıdaki uygulamaya benzer şekilde her ``kalemlik'' kelimesini ``kalemler'' haline getirir.
:g/\(kalem\)lik/s//\1ler/g
Kursörün bulunduğu yerden itibaren rehber.txt dosyasını halihazırda
çalıştığınız metine kopyalamak için
:r rehber.txt
komutunu kullanın.
vi altında iken kabuk komutlarını, hatta kabuğun kendisini bile
çalıştırmak mümkündür. `:!' ile komut ismini girebilirsiniz. Aşağıdaki
komut vi'dan çıkmadan ls komutunu çalıştıracak ve sonucu ekrana
verecektir.
:!ls -la
Bunun yanısıra komut çıktısını ekran yerine üzerinde çalıştığımız metine aktarmak için aşağıdaki vi komutunu kullanın:
:r! ls -al
Metnin son halini görelim:
bip bip bip bip bip bip bip bip bipSayfaları karıştırmak zor ...
Arada sırada kitapta bir şeyler ararken / 'e basasım gelmiyor değil.
Fazla vi kullanmaktan dolayı tembelliğe alışmışız anlaşılan..
bash.txt
index.html
images/
~
vi her açıldığında belirli bir dosyayı okur ve gerekli düzenlemeleri
ve düzeltmeleri yapar. Bu işlemler için kullanılan set komutu
birtakım parametreler alır. Örneğin set wm=n , n karakter kenar
boşluğu bırakmak için, set nu ise her satırın numaralandırılması için
kullanılır. Bu komutlar ister vi içinde , ister başlangıç dosyası içinde
çalıştırılabilir.
vi her açılışta öntanımlı olarak önce bulunduğunuz dizin içindeki,
ardından ev dizininizin içindeki .exrc dosyasına bakar. Böylece
açılış anında konfigürasyon işlemlerini bu dosyayı kullanarak kolayca
gerçekleştirebilirsiniz. Dosyaya her satırda bir set komutu gelecek
şekilde istedinildiği kadar komut yerleştirilebilir. Aşağıda örnek bir
.exrc dosyası görülüyor.
set ignorecase set wrapmargin=2 set tabstop=6
Yukarıdaki seçenekler arasında ignorecase, vi editörünün arama yaparken
küçük-büyük harf ayrımı gözetmemesini; wrapmargin=2 sol kenardan iki
satır boşluk bırakmasını; tabstop=6 ise TAB tuşuna her basıldığında
imlecin 6 karakter ileri gitmesini sağlar. Daha kısa yazmak isterseniz
sırasıyla ic, wm ve ts kullanın.