Frankfurt -Flörsheim-Wicker Katı Atık Bertrafı Tesisinde İşletme Tekniği
Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN
DEÜ Mühendislik Fakültesi Buca-İZMİR
Giriş
Bu işletmeye gelen katı atıklar : evsel katıa tıklar, iri hacimli katı atıklar ve evsel katı atık özelliğinde olan sanayii faaliyetleri kökenli katı atıklar. Özel ve tehlikeli atıklar bu işletmeye alınmamaktadır. Katı atık bertaraf firmaları veya belediyeler buraya döktükleri katı atıkların özelliklerine göre birim bedel ödemektedirler. Bunun ederi de hemen işletme girişinde bulunan bü
yük bir panoda açıkca görülmektedir.Kişiler oluşturdukları katı atıkları arabaları ile kendileri de getirip buraya teslim edebilirler , ya ağırlık üzeriden ya da hacim üzerinden götürü bir ücret öderler, atıklarını boşaltıp giderler. Bütün değerler elektronik olarak bilgisayar sistemi üzerinden kayıt edilir ve veriler merkezde toplanır istatiksel ve bilimsel değerlendirmelerde gelecek yılın birim fiatlarının değerlendirilmesinde kullanılır ve ona göre zam yapılır veya fiat düşürülür.
Kişinin atığını beyan ettiği ile elektronik kamara kontrolu veya arada bir yapılan örnekleme de farklılık görülürse çok aşırı ceza kesilir.
Günde deponiye 350 araç gelmekte ve yaklaşık 2 000 ton katı atık teslim etmektedir.
Geri Kazanma Merkezi (Recyclinghof, Recycling Center)
İşletme de ayrıca değerli katı atıkların ayrı atılması için bir Geri Kazanma Merkezi (Recyclinghof, Recycling center) bulunmaktadır. Burada hazır bulunan konteynerler içine kağıt, karton, mukavva, cam şişe, cam kavanoz, pencere camı, teneke kutular, çelik ve aluminyum kutular , demir, bakır, diğer metal hurdalar, kullanılmış ahşap malzemeler, her türlü plastik, styropor, ambalaj chipsleri, eski elbiseler, kullanılmış ayakkabılr, tekrar elden geçirilip, kullanılabilir hale getirilebilecek inşaat atıkları, , bitkisel yeşil atıklar, dal odun vs gibi, eski lastikler, buzdolabı ve dondurucular, tlevizyon, monitor, elektronik hurda, ve şişe mantarları bunların içine atılmaktadır. Birim fiatlandırma atık türüne göre değişmektedir. Bazı tür atıklar için ö
deme yapılırken bazıları için de para alınmaktadır.
Yeşil Atıklar
Buraya her türlü yeşil atıklar da getirilmekte ve uygun parçalayıcılarla, dane boyutu küçültülmekte ve yığınlarda kompostlaştırılmaya bırakılmaktadır.
4445 m2 lik alan bu iş için ayrılmıştır. Yılda 10 000 ton yani 40 000 m3 katı atık işlem görmektedir..
Bitkisel atıklar burada sürekli kontrol altında kompostlaştırılmaya bırakılmakta ve humusca zengin organik gübre yani kompost elde edilmektedir.
Kökleme yapılan bölgelrden gelen ağaç kökleri de kök parçalayıcılardan geçirilerek kıyılmaktadır. Böylece kompostlaştırma yığınına yapı malzemesi olarak dökülmekte ve uzun vadede kompostlaşması sağlanmaktadır. Yoksa doğal olarak bu köksisteminin kompostlaşması yaklaşık 50 yılda gerçekleşmektedir
. Yılda yaklaşık atık olarak 1 500 ton ağaç kökleri gelmektedir. Parçalayıcını kapasitesi ise 20/30 m3/saattir.
Ahşap Atıklar
Eski kalas, odun, tahta, doğrama, mobilya gibi ahşap kökenli atıkların değerlendirilmesi de bu işletme sahası içinde gerçekleşmektedir. Yılda yaklaşık 1 500 ton butür malzeme değerlendirilmektedir. Temiz önceden işlem görmemiş malzeme sunta sanayiine gönderilmektedri.işlem görmüş olanlar, boyalı, yada ilaçlı olanlar yakacak ağaç, ahşap olarak kabul edilip yakma tesislerine gönderi
lmektedir.Bu atıkların işlem görmesi için ayrılan yer ise 2 400 m2 dir.
Doğal Mantar Atıkları
Doğal şişe mantarları bu recyling merkezlerinde geri kazanılmaktadır. Bu mantarlar inşaat tekniğinde malzeme olarak kullanılmaktadır, özellikle ekolojik yapı inşaatlerinde, öğütülmüş şişe mantarları çok iyi yalıtım malzemesi işlevini yerine getirmektedir. Şişe mantarının bir kere kullanılıp çöpe atılması , çok yalnış olarak göülmekte ve bu nedenle de geri kazanılmasına önem verilmektedir.
İnşaat Molozları
İnşaat atıklarının değerlendirilmesi için yıllık kapasitesi 100 000 ton olan bir tesis vardır. Hem toz emisyonlarını önlemek hem de yağışların etkisini azaltmak için kapalı bir hallede işlemler yapılmaktadır.
Elde edilen malzemenin özellikleri ise :
0/3 mm : şebeke yataklamada veya örtülemede kullanılabilecek dane boyutu
2/10 mm : çeşitli drenajlarda kullanılabilecek dane boyutu
0/45 mm yol inşaatlarında dona karşı koruyucu tabaka malzemesi olarak kullanlmaya elverişli dane boyutu,
2/50 mm sedde , hendek gibi yerlerin doldurulmasında kullanılabilecek dane boyutu
45/75 mm stabilize yolların yapılmasında kullanılabilecek mucur dane boyutu
75/150 mm stabilize yolların yapılmasında kullanılabilecek mucur dane boyutu
Bu işletmede yılda yaklaşık olarak 100 000 ton inşaat atıkları işlenmektedir.
Styropor (Poystyrol) Değerlendirilmesi
Styropor (Poystyrol) Değerlendirilmesi: gün geçtikçe styropor gibi ambalaj malzemelri artığından, bunların atıkları da sorun oluşturduğundan, bu atıkların da ayrı toplanması ve değerlendirilmesi zorunlu kılınmıştır. Yılda yaklaşık olarak bu işletmeye 9 000 m3 styropor atığı gelmektedir.
İster chips şeklinde olsun, ister plaka şeklinde , ya da bilya şeklinde olsun, her türlü styropor atıkları toplanmakta ve değerlendirilmektedir. Burada tekrar teksel yapıya , bilya şekline dönüşmekte ve tuğlaların gözenekli imalatında katkı malzemesi olarak kullanılmaktadır. Styropor bilyaları , ya da incileri tuğla üretimi sırasında 1000 oC lik fırınlarda yanarak tuğla içinde porozitenin oluşmasına
neden olmaktadırlar. Böylece de yalıtım değeri yüksek tuğla üretilmiş olmaktadır.
Küçük işletmelerde, Evlerde ve Okullarda Oluşan Özel Atıklar
Küçük işletmelerde, Evlerde ve Okullarda oluşan özel atıkların ayrı toplanması da bu işletme kapsamı içinde gerçekleşmektedir. Yılda yaklaşık 170 ton özel atık buraya teslim edilmektedir. Yılda 500 kg dan daha az özel atık oluşturan firmalar atıklarını butaya teslim edebilmektedirler, daha fazla oluşturanlar ise : Hessische ındustriemüll GmbH Kreuzberger Ring 58
Wiesbaden ile temas kurmak ve onun tesislerinde bertaraf etmek zorundadır.
Kalıntı Atıkların Bertarafı, Deponiye İnşaası
Kalıntı Atıkların Bertarafı, deponiye inşaası : yılda yaklaşık bu tür katı atık miktarı 500 000 ton civarındadır. Evsel katı atıklar, iri hacimli katı atıklar, ve evsel katı özelliğindeki esnaf, sanayiinindiğer atıkları burada nihai olarak depolanmaktadır. Başka türlü geri kazanma ve işleme tabii tutm olanağı olmadığı için en son ve niahi işlem kalıntı atıkları için yapılmaktadır. Depo
niye dökülen bu taıklar çok ağır olan kompaktörler tarafından iyice parçalanmakta ve sıkıştırılmaktadır. Sığ yayılan malzemelerin sıkıştırılması da çok daha iyi olmaktadır. Günlük olarak da ara tabakaları toprak ile örtülmektedir.Buraya atıklar metropol Frankfurt dışındaki çevresinde bulunan yerlerşim alanlarından ve buradaki tesislerden gelmektedir.
Sonuç
Görüldüğü gibi işletme felsefesinin ve tekniğinin temelinde yatan ana ilke katı atık miktarını kaynağında en aza indirmekdir. Olabildiğince kaynağından itibaren katı atığın içinden geri kazanılabilir miktarı artırmak nihai deponiye gelecek atığı en aza indirmektir. Bu sayede hem hammadde kaynakları korunmuş olmaktadır. Hem de deponin ömrü uzatılarak peyzaj, manzara korunmaktadır. Katı atık işletmele
rinden kaynaklanabilecek diğer çevresel etkiler de en aza indirlmekte ya da tamamen bertaraf edilmektedir.İşletme Organizasyon Şeması ve Önemli Telefonlar
Dipl.-Ing. Pohlen: 06145-926026
MTR (Main-Taunus Recycling GmbH)
06145-591-20 Meyer İşletme Yönet
icisi06145-591-29 Martikke Deponitekniği
06145-591-33 Reichmann İdari İşler
06145-591-30 Frau Bachmann Danışman : İnşaat atıkları ve atık borsası konusunda
06145-591-24 Frau Vowinkel Danışman katı atıklar konusunda (genel)
06145-591-37 Frau Brinker Danışman Organize sanayii bölgesi atıkları konusunda
06145-591-11/12 Herr Schaefer İşletme girişinden sorumlu
06145-591-13/14 Herr Tuchen İşletme çıkışından sorumlu
06145-591-15 Herr Fuss, Stiefel, v.d. deponiye gelen katı atıkların inşaat tekniğinden
sorumlu06145-591-16 Schmitt, v.d. tamirhane ve atölye sorumlusu
06145-591-16 Frau Michel v.d. Deponi ve işletme sahasının temizliğinden sorumlu