Bahçe ve İnsan : Gürültüden Uzak Bir Bahçe
Evlerimizin bahçeleri, balkonları ve terasları günümüzde işinden yorgun gelen insanlarımızın dinlenmesi, kendini yenilemesi gereken yerler olmalıdır. Gürültü kaynağı rahat ve huzur bozan kaynak olmamalıdır. Bahçede, balkonda veya terasta üstelik gelişigüzel ve uygunsuz zamanlarda kullanılan makkap, hızar vs gibi aletleri yüksek sesle çalınan müzik aletleri, TV ve radyo cihazlaının sesli çalıştırılması; koku ve duman yayan ızgara gibi işlemlerin yapılması insanların bu mekanları, stresten uzaklaşmada kullanmasını engelliyor. Yazın suyunuz varsa, bahçede çiminiz bulunuyorsa ve bunu da otbiçme makinası ile biçiyorsanız, bahçe artıklarınızı yakıyorsanız komşunuzu hem ses, gürültü hem de hava kirlenmesi ile rahatsız ed
iyorsunuz demektir. Stresten kurtulma yerine, strese boğulma söz konusu olmaktadır.
Bu durumları düzeltmek ve kontrol etmek içni 9.8.1982 yılında yürürlüğe giren Çevre Kanununu ve ilgili yönetmeliklerini yol gösterici olarak ele almak yeterlidir. Gereğnide de ayrıca teknik yönelgelerle düzenlemeler yapılabilir.
Örneğin zorunlu olarak çeşitli faaliyetlerde kullanmak zorunda olduğunuz araç ve gereçlerin belirli saatlerde kullanılmasına izin verilir; diğer saatlerde ise kesinkes yasaklanır. Sessiz çalışan cihazlar bu yasak kapsamının dışında bırakılır. Başkalarını, komşularını rahatsız edecek şekilde ses, gürültü ve koku kirlenmesine neden olmaya fırsat verilmemelidir. Çünkü bu tür kaynaklar ve olaylar insanları farkında ve/veya farkında olmadan sosyal bunalı
mlara sokmaktadır. Bu tür bunalımların zararlarını telafi etmek veya hukukunu aramak hiç de kolay olmamaktadır. Bu nedenle de herkese düşünceli olmak düşmektedir.
Gürültülü, sesli, motorlu araç ve gereçlerin yerine manuel (elle) kullanılan sessiz görev görenp çevresel açıdan uyumlu araçlar kullanılabilir.
Evlerde veya bahçesinde tutulan, beslenen hayvanlardan arılar sessiz iken köpekler çok rahatsız edici olabilir. Hatta horozlar, kargalar da. Kent alanlarında bu tür hayvanlara sahip olanlar başkalarını rahatsız etmeyecek şekilde hayvanlarına bakmak zorundadırlar.
Kreş, anaokulu, çocuk bahçesi ve oyun yeri gibi yerlerde konutların genel durumları gözönünde bulundurularak konumlanmalıdır. Yoksa buralarda oynayan, bağrışan çocuklar da sakinlerin huzurunu kaçırabilir.
Açık hava kokteylleri, partileri, diskoları ve eğlenceleri diğer sakinleri kesinlikle rahatsız etmemelidir. Yoksa komşusu ve çevresi ile sürekli kavgalı duruma düşebilir.
Gürültü insanın huzurunu bozan çok önemli bir stres faktörüdür. pekil 1'de bahçedeki stres kaynakları ve huzurun bozulması durumları görülmektedir. Bahçede otları, artıkları yakmak sadece toz, duman kirlenmesine neden olmaz, aynı zamanda kıvılcım ve ateş çevreye, toprağa zarar verebilir. Bu nedenle artıkların bertaraf için baş
ka uygulanabilir yöntemler kullanılmalıdır. Ülkemizde bahçeli yerleşim alanlarında bitkisel bahçe artıkalrının yakıldığı genelde gözlenmektedir. Halbuki aynı organik artıkların daha başka türlü değerlendirilmesi mümkündür. Örneğin diğer organik mutfak artıkları ile birlikte kompostlaştırmak, gübre de elde etmek gibi. Bahçe yeterli büyüklükte ise kompostlaştırma yığınını bahçede de oluşturmak mümkündür. (pekil 2). Bahçe artıklarını yakmak isteyenlerine ancak yönetmelikler uyarınca müsaade edilen yılın belirli zamanlarında ve günümüzde yapabilirler.
Yaz aylarında dışarda ızğara yapma olayları da çok yaygınlaştı, çıkan koku da her komşunun hoşuna gitmemektedir. Hele yaş malzemelerin kullanılması; kömürleşmiş et, yağ ve et suyu çevresinde koku kirlenmesine neden olmaktadır. Yandan yanmalı ızgaralarda damlayan yağın yenmesi ve buharlaşması söz konusu olmadığ için, dumanda bulunması mümkün olan Benzpyren gibi kanserojen maddeler ette toplanamaz. Koku da belirli bir sınırda kalırsa bu durum hoşgörü ile karşılanabi
lir.
KAYNAKLAR
POTT,G (1988) "Mobile Kompostieranlage für Grünabfalle und
Klaerschlamm " Entsorgungspraxis 3, S.74-77
Albrecht, B:(1987):"Eınsatz von Altpapier bei der
Kompostierung organischer Abfaelle" Entsorga Magazin
H.2,S.51-56
Sonnleithner,A.A.(1987):"Grünabfaelle mobil
kompostieren"Umwelt.VDİ Verlag.H.7/8 S.408-411
Stickelberger D.(1977):"Das Problem der langsamen und der
schnellen Kreislaeufe bei der Düngung. ISWA-İnformationsblatt
No.23 S.12-21
Amonyum (1987):' Umweltschutz mit System"Umweltmagazin.
H.5,S.76-77.
Franke,M.(1986) :"Einweg-Verpackungen. Unweltfreundlich
Entsorgungspraxis. 8.S.538-541.
Gütersloh.
1. Boldijin, K.B.: Plants of the world, Thames and Hudson Ltd., London, 1968
2. Kraut, H. ve Meffert, M.E.:Forschungsber. Nordrh.-Westf.1966, 1
3. Lehninger, A.L.: Biochemistry Worth Publishers, Inc., 1975
4. Mohn, F.H.: Arc.Hydrobial. Beih. Ergebn. Limnol. 11,228 (1978)
5. Müller-Wecker H. ve E. Kofranyi: Hoppe-Seyler's Z.phyisol.Chem. 354,1034 (1973)
6. Pabst, W.: Monatszeitschrift für die Futtermittel-Wirtschaft 2,1 (1975)
7. Pabst, W.: Arc. Hydrobial, Beih. Ergebn. Limnol. 11,65 (1978)
8. Pabs, W.: H.D.Payer, I. Rolle ve C.I.Soeder:Arc Hydrobiol. Beih.Ergebn. Ergebn. Limnol. 11,127 (1978)
9. Payer, H.D., C.J. Soeder, G. Feldheim, U.Gross ve R. Gross: Umschau-Kurzbericte aus Wiessenchaft und Technik 13, 404 (1973)
10. Payer, H.D ve arkadaşları: 1. Symp. Mikrobielle Proteingewinnung.190. Weihheim: Verlag Chemie 1975
11. Sekoulov, I.: Stuttgarter Berichte zur Siedlungswassesrwirtschaft 50 (1972)
12. Soeder, C.J.: M.E. Meffert, I. Rolle, W.Pabst, H.D.Payer ve E.Stengel: Das Dortmunder ve verfahren zur Prodüktion essbarer Mikroalgen.
13. Soeder, C.J. ve W. Pabst: Ber.Dtsch Bot.Ges.83,607 (1970)
14. Soeder, C.J.:Naturwissenschaften 63, 131 (1976)
15. Stengel, E.:Ber.Dtsch.Bot.Ges.Bd.83, Helf, 11, 589 (1970)