Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN
Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü
PROJE İÇİN BHA TABLOSU
Projede BHA verilerini esas alarak çözülecek problemler için oluşturulan tablo aşağıdadır.
Çizelge : Bir kentte oluţan
kış aylarındaki çöp bileşimine göre karışık olarak çöp biriktirme kabı ve sıkıştırma aracındaki hacim ihtiyacı
----------------------------------------------------------------------- -------------------------
Nr. Çöpün bileţenleri BHA Çöpteki Bile
şenlerin hacim payı Çöpteki Bileşenlerinhacim % payı (BHA * % hacim payı) ağırlık oranı hacim payı
-------------------------------------------------------------------------------------------------
(0,05 * 0,02 = 0,001) (2 kg/[0,05kg/l] = 40,0 l)
01 PET İİİELER 0.05 kg/l 2 0.001 2 (0,02 kg/[0,05kg/l]= 0,40
02 KAªIT ÜRÜNLERİ 0.25 kg/l 10 0.025 10 (0,
10 kg/[0,25kg/l]= 0,4003 SEBZE/MEYVA 0.75 kg/l 50 0.375 50 (0,50 kg/[0,75kg/l]= 0,67
04 KÜL - CÜRUF 1.20 kg/l 20 0.240 20 (0,20 kg/[1,20kg/l]= 0,17
05 İİİE (CAM) 0.45 kg/l 1
0.0045 1 (0,01 kg/[0,45kg/l]= 0,0206 KIRIK CAM 1,00 kg/l 1 0.010 1 (0,01 kg/[1,00kg/l]= 0,01
07 TENEKELER (Metal) 0.10 kg/l 1 0.001 1 (0,01 kg/[0,10kg/l]= 0,10
08
İNCE FRAKSİYON 0.60 kg/l 15 0.090 15 (0,15 kg/[0,60kg/l]= 0,25-------------------------------------------------------------------------------------------------
09 TOPLAM % 100 BHAkar = 0.7465 kg/l 100 1,00 kg------>(BAH) 2,02 l
-------------------------------------------------------------------------------------------
Kendiliğinden Kendiliğinden Araç Araçtaki Birim Ağırlık (lt/kg)*(kg/gün)
sıkışma sıkışmış, BAH sıkıştırma atık BAH Hacmi litre/kg
Faktörü (f1) Faktörü (f2)
-------------------------------------------------------------------------------------------
1.5 0.0006 4 0.00015 20 0.4
1.5 0.016 3 0.0053 4 0.4
1.5 0.250 2 0.125 1.3 0.65
1 0.240 1.2 0.200 0.8 0.16
1 0.0045 3 0.0015 2.2 0.022
1 0.010 1.2 0.0083 1 0.01
1.2 0.0008 4 0.0002 10 0.1
1 0.090 1.5 0.060 1.6 0.24
---------------------------------------------------------------------------------------------
1.22 0.6119 1.53 0.40045 1.982 l/n.gün
----------------------------------------------------------------------------------------------
Yukardaki verilerden de yararlanarak, a
şağıdaki soruyu çözün?
AİLE FERT SAYISI = 4 kişi
ÇÖP MİKTARI = 1 kg/N.G
ÇÖP TOPLAMA SIKLIªI = 2 GÜN
EVDEKİ ORTALAMA ÇÖP BHA = 0.25-0.30 kg/l
KONTEYNERDE ÇÖP BHA = 0.35 kg/l
SIKIİMIİ ARAÇTAKİ ÇÖP BHA = 0.70 kg/l
DEPONİDEKİ ÇÖP BHA = 0.90 kg/l
a.) 01 + 02 + 03 + 08 ;
b) 05 + 06 + 07 ;
c) 04 şeklinde ayrı toplama sistemlerine göre çizelgedeki ve verilen diğer bilgilere göre bir değerlendirme yapınız?
Not: BHA'ları yaklaşık olarak tahmin edilmiştir.
PROJE İÇİN MEVSİMLERE GÖRE ÇÖP BİLEŞİMİNİN DEĞİŞİMİNE BİR ÖRNEK
VE SOSYAL TABAKA ANALİZİ
İstanbul Fatih ilçesinde orta gelir düzeyini esas alarak 1984 yılında yapılan hızlı yöntem ile bulunan çöp bileşimi:
Çizelge : Mevsimlere göre madde gruplarının dağılımı (Ağırlık yüzdesi olarak)
Mad
de Grubları Kış İlkbahar Yaz SonbaharOrganik madde (biyoçöp) 36,25 39,50 61,00 56,7
Kağıt, karton 7,36 11,00 18,30 15,00
Tekstil 1,45 2,85 3,10 4,30
Plastik 2,45 5,40 3,90 2,10
Cam 1,12 3,37 3,00 2,400
Metal 0,37 2,88 1,50 1,00
Kül, v.d. 51,00 33,60 9,20 18,50
Sosyal Tabakalara Göre Çöp Analizi
Sosyal tabaka dü
zeyleri aşağıda Çiz. 'de verilmiştir.Sosyal-ekonomik yapı Tanımı (Açıklama) Nufus oranı
--------------------------------------------------------------------------------
A Yüksek, sıvı yakıt
%14--------------------------------------------------------------------------------
B Yüksek, katı yakıt %20
--------------------------------------------------------------------------------
C Orta, katı yakıt %53
--------------------------------------------------------------------------------
D Düşük, katı yakıt %13
Örnekleme Blok
ları
Sosyal tabaka tipi Blok sayısı Açık tanımı Açıklama
Nufus Toplam
A 2 A1, A2 214+378 592
B 3 B1, B2, B3 356+401+193 1550
C 5 C1,C2,C3,C4,C5 526+350+280+
154+398 1708
D 1 D1 407 407
Prof. Dr. Ertu
ğrul ERDİNDokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü
Çizelge : Kompostlaştırmda kullanılabilecek atık türlerinin bazı önemli fiziksel ve kimyasal özellikleri
--------------------------------------------------------------------------------
Maddenin adı BHA pH Eh %SM %OM % C % N C:N
----------------------------------------------------------------
g/cm3
--------------------------------------------------------------------------------
Saman 0,05 8,1 390 3,3 94 42,14 0,30 140,5
--------------------------------------------------------------------------------
Odun kabuğu 0,12 7,3 410 17,5 93
45,73 0,58 78,8--------------------------------------------------------------------------------
Rende talaşı 0,18 5,9 460 13,8 99,5 49,3-76,0 0,15 328,7
--------------------------------------------------------------------------------
Styropor 0,02 6,6 420 0,0 100,0 - - -
--------------------------------------------------------------------------------
Arıtma çamuru 1,15 7,8 290 82,0 50,0 25,0 3,5
7,2--------------------------------------------------------------------------------
Kağıt 0,30 - 49 0,0-10 88,0 90,0 1,5 60,0
---------------------------------------------------------------------------------
Yiyecek
atıkları BHA pH Eh %SM %OM Protein Yağ Karbon- g/cm3 % % hidr. %---------------------------------------------------------------------------------
Elma 0,40 - - 82 97 0,3 0,4 15,5
--------------------------------------------------------------------------------
Soğan 0,10 - - 43,3 96,8 - - -
--------------------------------------------------------------------------------
Havuç 0,30 - - - - - - -
---------------------------------------------------------------------------------
Portakal/
mandalin 0,20 - - 85,0 96,4 0,9 0,2 11,3
---------------------------------------------------------------------------------
Karpuz 0,60 - - 92,2 96,8 0,5 0,2 6,9
---------------------------------------------------------------------------------
Ekmek 0,25 - - 33,5 96,6 - - -
---------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------
Bazılarının özellikle arıtma çamuru ve odun kabuğunun ağırmetal içerikleri (ppm)
---------------------------------------------------------------------------------
Mn Fe Zn Ni Sn Pb Cd Co Mo Cu Cr
---------------------------------------------------------------------------------
Arıtma çamurları 240 1150 1400 60 309 170 24 22 105 240 38
---------------------------------------------------------------------------------
Odun kabuğu 414 10
65 44 - - 25 1,0 - - 7 ----------------------------------------------------------------------------------
Çizelge : Turistik bir beldede oluşan çöpün yakılabilirlik analizi
------------------------------------------------------------------------------
Fraksiyon > 150 mm < 150 mm > 150 mm < 150 mm Ayrışabilme sınıfı A, ZA, D, İ Madde Bilançosu
Tanner üçgeni için Tanner üçgeni için Enerji Bilançosu
Madde grubu % % kg kg Miktar dağılımı SM KM SM KM parametre dağılımı miktar dağılımı
KG % % % KG KG % YK % KÜL % SM KG YK KG KÜL KG SM (+) (-) Fark
1 Yiyecek 4.3 25 34.4 144 A
471.6 59 75 25 354 117.6 23.75 1.25 75.0 112 5.9 353.7 1.79x10 5.66x10 -3.87x10
2 Sebze, Meyva 7.9 40 63.2 230 A
3 Kağıt, Karton 4.2 11 33.6 63.4 ZA
171.6 21.4 20 80 34.3 137.3 68 12 20 116 20.6 35 1.86x10 5.6x10 +1.3x10
4 Bahçe Artığı 5.0 6 40.0 34.6 ZN
5 Plastik, naylon 2.3 2 18.4 11.5 D 29.9 3.7 2 98 0.6 29.3 97 3 2 29 0.9 ~0 4.64x10 0 + 4.64x10
6 Teneke, Metal 2.3 2 18.4 11.5 I
74.7 9.3 0 100 0 74.7 0 100 0 0 74.7 0 0 0 0
7 Cam 2.0 5 16.0 28.8 I
8 Toplam 28.0 91 224 523.8 - - - - - 388.9 358.9 - - - - - - -
Karışık karışık % 50 A 26.1 3.3 7.5 25 19.5 6.6 23.75
1.25 75 6.19 0.3 19.61 9.9x10 3.4x10 - 2.15x109 Belirlenemeyen 72.0 9 576 52.2 % 50 ZA 26.1 3.3 20 80 5.2 20.9 68 12 20 17.78 3.1 5.22 KJ KJ KJ
2.84x10 8.35x10 2.10
KJ KJ KJ
10 GENEL TOPLAM 100.0 100.0 800.0 576 - 800.0 100 51.7 48.3 413.6 386.4 - - - - - - - - -2.12x10
A: AYRI
İABİLİR, ZA : ZOR AYRIİIR, D: DAYANIKLI, İ: İNERT