Kompostlaştırma Tekniği

Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Günümüzdeki Kompostlaştırma Teknikleri

Statik Yöntemler

Dinamik Yöntemler

Statik/Dinamik Kombine Yöntemler

Tambur Kompostlaştırma Tekniği

*** Alvahum Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Altvater&Co GmbH, Herford)

*** Envital Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Envital GmbH, Aschaffenburg)

*** Lescha Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Lesche Maschinenfabrik GmbH, Augsburg)

Açık Yığın Kompostlaştırma Tekniği

*** Açık Yığın Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Hernhof-Umwelttechnik GmbH, Solms)

Kapsüllenmiş Yığın Kompostlaştırma Tekniği

*** Wendelin Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

*** Thyssen Engineering Kompostlaştırma Yöntemi

*** Koch + SGP-VA Kompostlaştırma Yöntemi

Tünel Kompostlaştırma Tekniği

*** Babcock Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Deutsche Babcock Anlagen AG, Krefeld

*** Passavant-Schönmackers Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Passavant - Institut, Aarbergen)

Hücre ve Konteyner Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

*** Herhof Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Hernhof-Umwelttechnik GmbH, Solms)

*** MAB-Lentjes Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(MAB - Lentjes, Hattingen)

Brikollar Kompostlaştırma Tekniği

*** Rethmann Brikollar Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

(Rethmann Staedtereinigung GmbH, Selm)

Anaerobik Teknik (Fermentasyon Tekniği)

*** BTA Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

*** Hamburg/Harburg Biyoorganik Atık Kompostlaştırma Yöntemi

Kompostlaştırmanın Amacı

Nihai olarak deponiye gidecek çöp miktarını azaltmak, çöün bileşimi içinde bulunan biyokimyasal olarak ayrışıp organik gübreye yani komposta dönüşebilecek maddelerin komposta dönüştürülmesini sağlamak. Bunaları da toprak ıslah edicisi olarak kullanmak.

Kompostlaştırma Hammaddeleri

Park ve Bahçe Atıkları

1980 yılından beri Akdeniz ve Ege kıyılarında yaptığım çalışmalarda ve miktar belirleme araştırmalarında bahçeli ev başına 50 ile 100 kg / yıl arasında değişen atıklar oluşmaktadır. Parçalanmamış dalların, çalı çırpının hacim ağırlığı 0,05 - 0,1 ton/m³ arasında değişmektedir. Bu da yaklaşık 1 - 2 m³ bahçe atığı/Ev.yıl demektir. Ancak sorunun olduğu yerde çözüm için de oaray özgü olarak miktarların ağırlık ve hacim üzerinden mutlaka belirlenmesi gerekmektedir.

Katkı Maddeleri

Azot Gübresi (Üre, Kireçli Azot): C:N oranındaki uyumsuzluğu gidermek ve dengeyi sağlamak için azot ilavesi yapılır. Bunun için de azot içeren atıklar veya madddelr kullanılabilir.

Mikroorganizma Preparatı (Kompoststarteri): Kompostlaştırma sırasında prosesin başlamasını uzun süre beklemeden hemen başlaması arazulandığından hazırlanmış preparatlar veya hazır kompostlar ilave edilir.

Su : Kompostlaşmanın sürekli ve iyi yürümesi için mikroorganizmaların suya ihtiyacaı vardır. Ortamın optimum su miktarı da % 45 ile 60 arasında değişmektedir.

Kireç : pH'yı nötral sahaya çekmek için gereklidir.

Kil unu : Çok yavaş ve uzun zamanda besin maddesi ihtiyacını karşılamak için kullanılır.

Taş unu : Çok yavaş ve uzun zamanda besin maddesi ihtiyacını karşılamak için kullanılır.

Alg preparatı : Mikroorganizmalara besin maddesi bazı oluştursun ve sızıntı suyunu tutması için kullanılır.

Bitki ekstraktları : Biyodinamik etkiyi artırmak için pratikte kullanılmaktadır.

(Biyolojik-dinamik preparatlar)

Organik Maddelerin Ayrışması

C:N oranı

SM

O₂-Miktarı

Dane Boyutu (Aktif yüzey oranı)

pH - Değeri

gibi parametrelere bağlıdır.

İlk fazda kolay ayrışabilen organik bileşiklerin parçalanması gerçekleşir ve bu sırada çok ısı açığa çıkar bu nedenle de ortamın sıcaklığı 70⁰ C'ye kadar çıkar. Bu sırada da ortamda termik dezenfeksiyon gerçekleşir.

İkinci fazda da yavaş yavaş ayrışan, zor ayrışan bileşikler ayrışmay, parçalanmaya başlar ve devam eder. Bu ara sekunder organik bileşikler oluşur.

Önayrışma (ayrışma ve hijenleştirme fazı) sonunda taze kompost, anaayrışma (dönüşüm fazı) sonucunda da hazır kompost ve nihaiayrışma (yapı fazı) sonucunda da olgun kompost oluşur.

Üçüncü fazda da minerilizasyon gerçekleşir.

Aerob ve anaaerob prosesler eşzamanlı olarak gerçekleşir. Ortamdaki havalandırma durumuna göre, prosesin yönü değişir.

Faaliyet Gösteren Organizmalar

Bakteriler

Actinomycetler

Mantarlar

Çöpün dane boyutuna göre dağılımına baktığımızda parçalama işlemi gördükten önce ve sonra yüzde oranları değişmektedir.

Parçalamadan önce

Tanımlanması Dane boyutu Yüzde oranı (%)

-------------------------------------------------------------------------

İnce çöp 00 - 8 mm 6,3

Orta çöp 8 - 40 mm 25,0

Kaba çöp 40 - 120 mm 45,9

Elek kalıntısı 120 mm'den büyükler 22,8

-------------------------------------------------------------------------

Parçalamadan sonra

Tanımlanması Dane boyutu Yüzde oranı (%)

-------------------------------------------------------------------------

İnce çöp 00 - 8 mm 11,6

Orta çöp 8 - 40 mm 88,4

-------------------------------------------------------------------------

*** Kişi başına oluşan çöp miktarı nufusu 500 kişiden az olan yerlerde 400 gr/Kişi.Gün;

*** Kişi başına oluşan çöp miktarı nufusu 5 000 - 50 000 kişiden olan yerlerde 500 gr/Kişi.Gün;

*** Kişi başına oluşan çöp miktarı nufusu 50 000 kişiden fazla olan yerlerde 750 gr/Kişi.Gün; kabül edilebilir.

Çizelge : Ortalama olarak bir evsel çöpün ayıklama yapmadan önceki bileşimi

-------------------------------------------------------------------------------

Maddeler % Ağırlık

-------------------------------------------------------------------------------

Demir 4.1

Demir olmayan metaller 0,2

Cam 9,8

Porselen 0,6

Curuf 0,3

İnce çöp 7,4

Kağıt 13,3

Plastikler 5,2

Organik I'ler 54,3

Organik II'ler 4,8

-------------------------------------------------------------------------------

Organik I : Hem yakılabilir, hem de kompostlaştırılabilir maddeler

Organik II : Sadece yakılabilir organik maddeler

-------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Çöpün kimyasal yapısı

--------------------------------------------

Parametreler % Ağırlık

--------------------------------------------

Yanma kaybı 64,50

Organik karbon 34,55

Azot 0,83

Ortalama su miktarı 40,00

-------------------------------------------

Çizelge : Evsel çöpteki çeşitli organik bileşiklerin ortalama dağılımı

------------------------------------------------------------------------------

Madde grubu % Ağırlık

------------------------------------------------------------------------------

Pentosan ve pektinler 8

Hemiselüloz ve selüloz 44

Lignin 13

Yağlar, reçine, vaks 2

Proteinler 3

Kül 15

Diğer bileşikler 15

------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Kuru organik maddelerin içindeki elementler (% Ağırlık)

------------------------------------------------------------------------------

Madde grubu C H O N S

------------------------------------------------------------------------------

Karbonhidratlar

( İeker, nişasta, pektin ) 40-45 6 51-54

Hemiselüloz 45,5 6,1 48,5

Selüloz 44,4 6,2 49,4

Lignin 61 - 69 5-6,5 26-33,5

Yağlar 70 - 78 10 - 13 9 - 16

Proteinler 50 - 55 6,9 - 7,3 20-25 15,4-17 9,8-2

------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Evsel çöpteki çeşitli organik maddelerin elementleri ve ortalama dağılımı (% Ağırlık)

------------------------------------------------------------------------------

Madde grubu C H O N S

------------------------------------------------------------------------------

Pentosan ve pektinler 4.2 0,48 4,2

Hemiselüloz

Selüloz 19,8 2,68 21,3

Lignin 8,4 0,74 3,8

Yağlar, reçine, vaks 1,5 0,23 0,3

Proteinler 1,6 0,21 0,8 0,5 0,4

Kül

Diğer bileşikler

------------------------------------------------------------------------------

Toplam 35,5 4,34 30,4 0,5 0,4

------------------------------------------------------------------------------

Ortamdaki sıcaklığın değişimine bağlı olarak da mikroorganizma türleri de değişmektedir (Çizelge ).

Çizelge : Mikroorganizmaların ortamdaki sıcaklığa göre değişimi (Niese, 1978)

--------------------------------------------------------------------------------

Gelişme sıcaklıkları ( ⁰ C )

Mikroorganizma Türleri Minumum Optimum Maksimum

--------------------------------------------------------------------------------

Psikrofil organizmalar - 5 - 0 10 - 15 15 - 20

--------------------------------------------------------------------------------

Mezofil organizmalar 10 - 15 20 - 35 40 - 45

--------------------------------------------------------------------------------

Termofil organizmalar 30 - 35 50 - 60 70 - 80

--------------------------------------------------------------------------------

Kompostlaştırma'nın Kontrolü İçin Yapılan Ölçümler Ve Analizler

Madde Bilançosu

Reaktöre giren ve çıkan madde

Hava sıcaklığı

Reaktör sıcaklığı

pH değeri

Su miktarı

Redox değeri

Solunum

Örnek alma:

Örnekdeki analizler

Yanma kaybı

Toplam Azot

NH₄, NO₃

H₂S

Organik C

Toplam C

Yağlar

Hacim ağırlığı

Fermantasyon (kızışma deneyi)

Bitki testi ( tereotu testi ve biralık arpa testi)

Mikroorganizmaların Oksijen İhtiyacı

Ayrışma işleminin koku sorunu yaratmadan olması ve devam etmesi için de sürekli olarak ortamda yeterli oksijenin bulunması gerekmektedir. Bunun içinde havalandırmaya ihtiyaç vardır. Bu havalandırma ise:

*** Kompostlaştırılan materyalın özelliğine bağlı olarak yığının yüksekliğini fazla yapmamak gerekir, böylece havalanma sağlanır.

*** Yığının aktarılması

*** Yığınların tabaka tabaka yapılması gerekir

*** İlave hava vermek süretiyle havalandırma yapılır.

Taze hava aktif olarak yanı emerek vakum yaratilarak, ya da pasif olarak yani taze hava basarak havalandırma gerçekleştirilebilir.

Kompostlaştırılacak materyalin kg KM (Kuru Maddesi) için oksijen tüketimi 1,14 - 1,71 l O₂ / kg KM.h . Bu oksijen tüketim hızı ya da miktarı ilk fazdadır, daha sonra bu miktar 5.6 - 8.5 l hava / kg KM . h'dir (Erdin, 1978).

Organik maddenin %50 ayrışması için ihtiyaç duyulan oksijen (hava) miktarı 4m³ hava / kg OM. (Glathe, et al. 1985).

Optimum su miktarı %45-%60 arasındadır.

Optimum C/N oranı 20 - 35' dır.

C/N oranın 40'dan fazla olması azot sınırlayıcı olmakta ve bakteriler gelişememektedir. Ayrışma da olamamaktadır.

C/N oranı 20'den az olursa o zaman organik maddenin azotu açığa çıkar ve amonyak olarak da atmosfere karışır.

Tamburda kompostlaştırma sırasında eğer 7 gün bekleme süresi alınırsa o zaman ön ayrışma gerçekleşmiş olur. Oradan nihhai kompostlaştırmanın gerçekleşmesi için de yığınlara alınır. Tamburda ayrışmanın tamamlanması isteniyors ao zaman 28 - 30 gün bekletilmesi gerekmektedir. Tamburun hacmi de bağlı olarak 700 - 1 100 m³ arasında parçalanmış; 2 300 - 3 500 m³ parçalanmamış yeşil atığı taze komposta dönüştürmektedir. Bu durumda 4 hafta da bir besleme (yükleme) yapılması halinde yılda 500 - 900 m³ parçalanmamış; 170 - 270 m³ parçalanmış yeşil atık işlem görmesine olanak sağlayacaktır.

O halde kompostlaştırma aşağıdaki faktörlere bağlı olarak yürümektedir:

*** Organik maddenin bileşimi

*** İçinde bulunan besin maddeleri ve alınabilirliği

*** Su miktarı

*** Dane boyutu

*** Havalandırmanın durumu

*** Aktarma aralıkları

***

Bitkisel Yeşil Atıkların Kompostlaştırılması

Park, yeşil saha, bahçe gibi alanlarda oluşan her türlü bitkisel atıklar örneğin biçilmiş kesilmiş ot atıklar, dökülen yapraklar, kesilen dallar, v.b.

Yeşil atıkların büyük bir çoğunluğunu kimyasal madde selülozdan oluşmaktadir. Selülozun yüzdesi ise %40-70 arasında değişmektedir. Bunu hemiselüloz izlemektedir. Bitki türüne göre de bunun oranı %7 ile 25 arasında değişmektedir. Hemiselüloz selüloza kıyasla çok daha hızlı parçalanmaktadır. Diğer bir organik bileşik ise lignindir. Lignin ise en zor parçalanabilen bir bileşiktir. Oranı ise %18 - 30 arasındadır (Erdin, 1978).

İkinci konutların bulunduğu kıyı bölgelerimizde kişi başına yaklaşık olarak 100 kg/Kişi. Yıl yeşil çöp oluşturmaktadır.

Çöpün Kompostlaştırması Sırasında Madde Bilançosu

Girdiler

Hammadde (Ham çöp) 378,3 kg (153,2 kg su + 225,1 kg KM)

Aşılama maddesi 100,4 kg (56,6 kg su + 43,8 kg KM)

Hamçöp 128,1 kg (51,9 kg su + 76,2 kg KM)

Hamçöp 71,7 kg (29,0 kg su + 47,7 kg KM)

Su 122.0 kg

Dekstroz 5,8 kg

Amonyumnitrat 11,9 kg

O₂ 115,2 kg

Toplam KM 410,5 kg

Toplam C_org. 131,3 kg (90,6kg)

Toplam su 412,7 kg

Çıktılar

Aşı maddesi 93,4 kg (46,7 kg su + 46,7 kg KM)

Kompost 194,0 kg (33,2 kg su + 160,8 kg KM)

Kalıntılar (deponiye) 196, 1 kg (66,3 kg su + 129,8 kg KM)

Su (buharlaşma) 266,5 kg

CO₂ 158,4 kg

Diğerleri 25,0 kg

Toplam KM 337,3 kg

Toplam C_org. 47,4 kg (40,7kg)

Toplam su 412,7 kg

%100 ¦¬ -¦¦¦¦¦¬------

- - - -

- - - -

- - - - Organik madde

- - - -

- -272,2 kg -

- -(140,9 kg)-

%75 ¦+ - - -

- +¦¦¦¦¦+ +--------

- - - - -

- -(131,3 kg)- -

- - - - - Organik C

%50 ¦+ - - - -

- - - - -

- - - - -

- +¦¦¦¦¦+-------------

- - - -

%25 ¦+ -138,3 kg -

- - - - İnorganik madde

- - - - (Mineral madde)

- - - -

- - - -

%00 ¦- L¦¦¦¦¦-------

Toplam Katı Kuru Madde :

410,5 kg

Çöp ve Arıtma Çamurunun Birlikte Kompostlaştırılması Sırasında Madde Bilançosu

Girdiler

Hammadde (Ham çöp) 417,1 kg (171,0 kg su + 246,1 kg KM)

Aşılama maddesi 99,5 kg (44,4 kg su + 55,1 kg KM)

Hamçöp 147,7 kg (60,6 kg su + 87,1 kg KM)

Arıtma çamuru 330,0 kg (306,9 kg su + 23,1 kg KM)

Su 20.0 kg

O₂ 86,1 kg

Toplam KM 411,4 kg

Toplam C_org. 114,6 kg (82,4kg)

Toplam su 602,9 kg

Çıktılar

Aşı maddesi 89,3 kg (55,0 kg su + 34,3 kg KM)

Kompost 304,6 kg (53,0 kg su + 251,6 kg KM)

Kalıntılar (deponiye) 147, 2 kg (64,5 kg su + 82,7 kg KM)

Su (buharlaşma) 430,4 kg

CO₂ 118,4 kg

Diğerleri 10,6 kg

Toplam KM 368,5 kg

Toplam C_org. 56,1 kg (40,7kg)

Toplam su 602,9 kg

%100 ¦¬ -¦¦¦¦¦¬------

- - - -

- - - -

- - - - Organik madde

- - - -

- -219,6 kg -

- -(105,0) -

%75 ¦+ +¦¦¦¦¦+ -

- - - +--------

- - - - -

- -(114,6 kg)- -

- - - - - Organik C

%50 ¦+ - - - -

- +¦¦¦¦¦+ - -

- - - - -

- - --------------

- - - -

%25 ¦+ -191,8 kg -

- - - - İnorganik madde

- - - - (Mineral madde)

- - - -

- - - -

%00 ¦- L¦¦¦¦¦-------

Toplam Katı Kuru Madde :

411,4 kg

1 gr C + 2,667 gr O₂ --------- ) 3,667 gr CO₂ + 7,869 Kcal

1 Kcal = 4,18 KJoule

C₀^t = C_o^A * n^-k*t (kg)

C₀^t = Maddedeki t zamanında mevcut organik karbon miktarı (kg)

C_o^A = Maddenin deney başlangıcındaki organik madde miktarı (kg)

k = Ayrışma katsayısı (h^-1)

k - değeri -0,009 ile - 0,018 arasında olabilir. Ortalama olarak da - 0,013 (h^-1) olarak alınabilir. Yığın kompostlaştırması sırasında k - değeri 0,0003 (h^-1) ulaşabilir.

t = Fermantasyon süresi (h)

Yeşil Atıkların Kompostlaştırılmasındaki İşlem Akışı

Ayrı toplanan ve işlem merkezine getirilen yeşil atıklar aşağıdaki gibi bir işlem akışına göre muamele görebilir.

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Tartım ve teslim -

- * Biyoatık -

- * Yeşilalan atıkları -

- * Ticarethanelerden gelenler * Hurda kağıt -

L¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦-

- -

-¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

- Kısmen kıyma ve parçalama - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- -

-¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¬

- * Ara depolama >+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- * Karıştırma - -

- * Yapı maddesinin ilavesi - -

- * Besin maddesinin ilavesi/aşılama * Su - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- -

-¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

Hava - Gerektiğinde ön ayrışma - -

¦¦>¦¦¦¦+ (Statik/dinamik ayrıştırma) - -

- - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- -

-¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

Su - Fermantasyon - -

¦¦>¦¦¦¦+ ( Ayrıştırma ) - -

Hava - - -

L¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- - -

-¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - -

-Nihai fermantasyon - -

L¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - Elek -

-¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¬kalıntısı -

- Eleme >+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

L¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦- -

- - - -

-¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¬ - -

- Harmanlama - - Ara - - -

- Toprak, turba, - - depolama - - -

- v.d. maddeler - - - - -

L¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦- - -

-¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¬ -

- Torbalama - -

L¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

-¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

- Değerlendirme - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- Atık bertarafı

Bu işlemlerin yapıldığı yeri plan ve kesitte göstermek mümkündür. Aşağıdaki şekilde hem plan hem de kesit verilmiştir.

PLAN

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- -

- -¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

- --¦¬-Kabül kısmı- -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬-¦¬-¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬- -¦¦¦¬ -

- -- --Ön fermantas - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- - - -

- -- --yon - - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- - - -

- -L¦--(iyi kontrol - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- L¦¦¦- -

- - -temiz ve saf - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- -

- - -yeşil atık)- - - - - - - - - - -- -- - - - - - - - - -- -

- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦- L¦- L¦- L¦- L¦-L¦-L¦- L¦- L¦- L¦- L¦-L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Kompost yığınları Eleme

Ön ayrıştırma Nihai ayrıştırma

KESİT

-¦¦¦¦¬

- -

- - -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬-¦¬-

¦¦¬ -¦¦¦¬ ?==?====?=======?=================?====?=?=?=?=?=?=?=?==?=?==?=??=??

==?=?===?=? Ön fermantasyon Ön ayrıştırma

Kabül (Tartım) 2-9 ay 3-4 ay

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-¦¦¬ -¦¦¬ -¦¦¬ -¦¦¬ -¦¬ -¦¬ -¦¬ - -

===?==?=?==?=?==?=?==?==?=?=?=?=?=?============?=============?================

Nihai ayrıştırma Eleme

3-4 ay

Yeşil ve biyoorganik atıklar işlem yerine geldiğinde ve her hangi bir işlem görmeden önce yoğunluğu 0,1 - 0,2 ton/m³ iken; fermentasyon için hazırlandığında 0,3 - 0,5 ton/m³ ve olgun kompost olduğunda da 0,5 - 0,9 ton/m³ olabilmektedir. Başlangıçta işgal ettiği 100 hacim 10 ile 20 arasındaki bir hacime düşmektedir.

UNIREC, DOPPSTADT, WİLLİBALD, MALİN v.d. gibi mekanik parçalatıcı makinalarla yeşil çöpleri küçültmek mümkündür.

Biyoorganik atıklarda yığınların yüksekliği 1,5 m'yi geçmemeli. Ancak yeşil organik atıklarda 1,5-3,0 m arasında bir yükseklik olabilir.

6 ile 12 ay arasındaki bir sürede ayrışma tamamlanmış olabilir. Bu tamamen koşulların sürekli kontrol edilip optimum tutulmasına bağlıdır.

Yığındaki havalandırmayı sürekli kılmak için yığının aktarılması TRENKLE, BÜHLER-MİAG, FAHR firmalarının yığın aktarma araçları ile yapmak mümkündür.

Yığınların zeminindeki eğimler ise, enine eğim de %3; boyuna ise %1 olmalı ya da daha fazla.

Fermantasyon sahası için alan ihtiyacı da her ton gelen katı atık başına 2-4 m² arasında değişebilir.

Eleme işlemi

* Tambur elekle olabilir

* Titreşimli elekle

* v.d.

Üçgen veya trapez kesitli olan yığınlarda atıkların içinde yapı veren maddelerin oranıı %30 ve daha fazla olunca eni 6-8 m, yüksekliği de 2,5-3,5 m ve boyu da istenildiği kadar uzun olabilir.

Ancak bileşimin içinde yapı veren madde grubu az olması ve yığınınoturma olasılığının fazla olması halinde enini ve boyunu daha az almak zorundayız. 1,5 - 2,5 m yüksekliğinde ve 3-5 m eninde olabilir.

Yeşil Atıkların Kaynakları ve Miktarları

Özel evlerin ve binaların bahçelerinden gelen miktarlar:

Kentsel yeşil alanlardan gelen miktarlar:

Özel araçları ile getirenler

Mezarlıklardan gelen yeşil atıklar

** Ağaç ve dal budama atıkları

** Yaprak ve kesilmiş çim veya ot atıkları

** Diğer bahçe atıkları

Çizelge : Yeşil atık miktar belirlemesi

----------------------------------------------------------------------------

Atık türü Miktarı Oranı

-------------------------------------------------------

1.000 ton/Yıl kg/N.Yıl %

----------------------------------------------------------------------------

Park ve bahçe atıkları

----------------------------------------------------------------------------

Bundan kompostlaştırılan

1. Yıl

2. Yıl

3. Yıl

----------------------------------------------------------------------------

Bir ton yeşil atık için ise Hannover' de 14,60 DM ücret alınmaktadır.

Yeşil atık parçalayıcısı yılda 250 gün, günde 6 saat, ve %70 randımanla çalışsa işletme saatinde 7.7 ton/h atıkları parçalasa yıllık verimi:

250gün/yıl x 6 h/gün x 0,7 x 7,7 ton/h = 8.100 ton/yıl

Bir kepçenin küreğinin hacmi 2,4 m³'dür.

Yığın hazırlama :

23 m³/h

Yığın aktarma:

38 m³/h

Her ikisinin ortalaması : 32 m³/h

Çizelge : Yeşil atık kompostlarındaki ağırmetaller için yönlendirici sınır değerler

-----------------------------------------------------------------------------

Parametre mg/kg kompost kuru maddesi

-----------------------------------------------------------------------------

Kurşun 150,0

Kadmiyum 1,5

Krom 100,0

Bakır 100,0

Nikel 50,0

Civa 1,0

Çinko 400,0

----------------------------------------------------------------------------

Not: Bu değerler kompost içinde %30 organik madde bulunuyor esasına göre verilmiştir. Örnekdeki gerçek organik madde miktarına göre hesaplanması gerekir:

70

y = x * ----------

100 * OM

y = Kompost katı maddesinde %30 organik madde bulunmasını esas alarak standartlaştırılmış ağırmetal değerleri

x = Ölçülen ağırmetal miktarı ( o andaki oganik madde miktarına bağlo olarak)

OM = Ölçülen organik madde miktarı

Çizelge : Yeşil atık kompostlarındaki ağırmetaller (mg/kg KM )

-----------------------------------------------------------------------------

Parametre Witzenhausen Asslar Giessen Maintal Çöpkompostu

-----------------------------------------------------------------------------

Kurşun Ortalama 86 88 96 51 513

Minimum 44 46 46 49

Maksimum 170 253 207 54

------------------------------------------------------------------------------

Kadmiyum Ortala. 0,5 0,77 0,8 0,36 5,5

Minim. 0,3 0,5 0,6 0,18

Maksim. 1,6 1,27 1,3 0,55

------------------------------------------------------------------------------

Krom Ortalama 28 50 65 27 71,4

Minumum 23 18 49 23

Maksimum 38 99 121 31

------------------------------------------------------------------------------

Çinko Ortalama 255 267 250 196 1570

Minumum 140 152 151 171

Maksimum 360 500 371 221

------------------------------------------------------------------------------

Bakır Oratalma 40 46 44 25 274

Minumum 26 31 29 23

Maksimum 90 93 59 28

------------------------------------------------------------------------------

Nikel Ortalama 17 47 38 23 45

Minumum 16 33 27 18

Maksimum 26 91 64 27

------------------------------------------------------------------------------

Civa Ortalama 0,17 0,22 0,4 0,11 2,4

Minumum 0,06 0,09 0,1 0,05

Maksimum 0,48 0,67 0,9 0,18

------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Sızıntısu, yüzeyselsu ve kondense olmuş suyun analizleri

-----------------------------------------------------------------------------

Parametre Boyutu Kondensat Yüzeyselsu Sızıntısu

-----------------------------------------------------------------------------

Görünüş

Koku

pH 8,1-8,6 7,6 8,0

İletkenlik mS/cm 1790 - -

Redoks Potansiyeli mV

Buharlaşma kalıntısı mg/l

Kül mg/l

KOİ mg/l 1556-2782 1672 35000

BOİ₅ mg/l 589-1720 547 17000

TOC mg/l

Fenol mg/l

Amonyum mg/l 4.3-102 2,4 650

Nitrat mg/l 0,27-1,01 2,7 15

Nitrit mg/l 0,55-11,5 8,8 -

Klorür mg/l - 36 2670

Sülfat mg/l

Kalsiyum (Ca) mg/l

Magnezyum (Mg) mg/l

Sodyum (Na) mg/l

Mangan (Mn) mg/l

Demir (Fe) mg/l

Çinko (Zn) mg/l 0,2-1,6 1,8 1-8

Toplam krom (Cr) mg/l 0,05 0,13 0,01-0,2

Bakır (Cu mg/l 1.46 - 0,01-0,3

Kurşun (Pb) mg/l 0,1 0,245 0,01-0,2

Arsenik (As) mg/l

Nikel mg/l 0,04 0,27 0,07-2,6

Kadmiyum (Cd) mg/l 0,02 0,02 -

Civa (Hg) mg/l 0,0005 0,0007 -

----------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Turba toprağı ile biyoçöp ve yeşil atıktan elde edilen kompostun özellikleri ve tarımsal kullanım açısından istenenler

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Parametreler Özellikleri Tarımsal kullanım için istenenler

Turba toprağı Kompost (biyoorganik atıklardan)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yabancı madde miktarı Bulunmayacak Ayrı toplamadan kaynaklanan Yabancı madde mümkün mertebe

iyi hazırlamadan dolayı az veya yok bulunmamalı, cam da bulunmamalı

Gelişmeyi engelleyen Bulunmayacak İyi fermantasyon yönlendirilmesi ile Gelişmeyi engelleyen maddeler bulunmamlı

maddeler bulundurulmaması

Hastalığa sebep olanlar Bulunmayacak Bulunmayacak Enfekte organizmalar ve maddeler içermemeli

Çimlenme yeteneğine

sahip tohumlar

Zararlı maddeler Çok az Ayrı toplamada az Olabildiğince az miktarda

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Tuz miktarı Çok az Orta-yüksek Oldukca az en fazla 3 g KCl/l

0,5 gKCl/l'den azBiyoatık 11 g KCl/l

Yeşil atıkta 5 gKCl/l

pH - Değeri (CaCl₂) 2,5 - 3,5 Nötr - hafif alkali Hafif asitik

(6,5 - 8,5) (5,5 - 6,5)

Hacim ağırlığı Düşük Orta - yüksek Fazla yüksek olmamlı

(100 - 150 g (300 - 550 g KM/l)

KM/l)

Gözenekliliği Çok yüksek Eski olgun kompostlarda Oldukca yüksek (%75'den fazla)

%85 - 95 (% 60 - 80)

Su tutma kapasitesi Çok yüksek Eski olgun kompostlarda Oldukca yüksek (%60'dan fazla)

% 60 - 80 (%55 - 70)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

N (alınabilr) Eksik Orta Az - çok

ilave edilir 100 - 300 mg/l (50 - 400 mg/l)

Bitki tarafından Yüksek-çok yüksek P₂O₅ = 50 - 300 mg/l (CAL)

alınabilir K₂O sorununda ekstara fazla K₂O = 150 - 600 mg/l (CAL)

P₂O₅, K₂O, Mag Maksimum 9 000 mg K₂O/l Mg = 50 - 250 mg/l (CaCl₂)

(CAL/CaCl₂)

İzelementler Oldukca az Az aratırıldı Az miktarda bulunabilir

Yüksek miktarda ise sakıncalıdır.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Biyoçöp'de ve yeşil çöp'de oluşan sızıntısu miktarları:

0,2 - 6,0 l sızıntısu / ton biyoçöp.gün

0,27 - 1,2 l sızıntısu / ton yeşilçöp.gün

Çizelge : Yeşil atık kompostlaştırması sırasında oluşan sızıntısu yükü

-----------------------------------------------------------------------------

Zaman Yığını Yığında fermantasyon Aktardıktan

kurduktan sonra olayı sırasında sonra

Parametre

-----------------------------------------------------------------------------

BOİ₅ mg/l 270 3-26 27

KOİ mg/l 880 400-600 1.110

pH - 7,9 6,9-7,8 7,3

TKN mg/l 37 14-84 29

NH₄-N mg/l 12 - -

NO₃-N mg/l 6,1 9,0

NO₂-N mg/l 0,1

Cl^- mg/l 350 40-16 355

Elektriksel

İletkenlik mS/cm - 0,7 -

-----------------------------------------------------------------------------

Çizelge : üstü örtülü yerlerde yeşil atık kompostlaştırması sırasında oluşan sızıntısu yükü

-----------------------------------------------------------------------------

Zaman Yığında Yığında Ortalama

43 Hafta 44 Hafta

Parametre

-----------------------------------------------------------------------------

BOİ₅ mg/l 350 1025 487

KOİ g/l 48,1 35,8 45,0

pH - 7,6 8,2

TKN mg/l

NH₄-N mg/l 122 63 110

NO₃-N mg/l 11 11 11

NO₂-N mg/l

Cl^- mg/l

Elektriksel

İletkenlik mS/cm 6616 8306 6971

Sıcaklık ⁰C 74 72 67

Tuz g/l 3,91 4,91 4,12

P₂O₅ mg/l 23 25

K₂O mg/l 1400 2180

Ni mg/l 0.12 0.14

Cr mg/l 0.18 0.16

Cu mg/l 0.68 0.22

Zn mg/l 0.90 0.90

-----------------------------------------------------------------------------

Not: a.) Üstü örtülü yerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 7 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 0,0 litre/m²;

b.) Üstü açık olan yerlerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 18 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 65 litre/m²;

------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : üstü örtülü yerlerde yeşil çim kesim atıklarının kompostlaştırması sırasında oluşan sızıntısu yükü

-----------------------------------------------------------------------------

Zaman Yığında Yığında Yığında Yığında

45 Hafta 44 Hafta 44 Hafta 51 Hafta

Parametre (Üstü örtülü yığınlar ) (Üstü açık yığınlar )

-----------------------------------------------------------------------------

BOİ₅ mg/l 864 569 1675 855

KOİ g/l 28,6 31,9 34,8 43,7

pH - 7,6 7,8 7,3 7,9

TKN mg/l

NH₄-N mg/l 126 105 205 54

NO₃-N mg/l 51 63 6 45

NO₂-N mg/l

Cl^- g/l -- 2,27

Elektriksel

İletkenlik mS/cm 5736 4890 6227 9424

Sıcaklık ⁰C 72 70 72 9

Tuz g/l 3,39 2,89 3,68 5.57

P₂O₅ mg/l

K₂O mg/l

Ni mg/l

Cr mg/l

Cu mg/l

Zn mg/l

-----------------------------------------------------------------------------

Not: a.) Üstü örtülü yerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 7 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 0,0 litre/m²;

b.) Üstü açık olan yerlerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 18 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 65 litre/m²;

------------------------------------------------------------------------------

Çizelge : Üstü örtülü olmayan yerlerde park ve bahçe atıklarının kompostlaş- tırması sırasında oluşan sızıntısu yükü

-----------------------------------------------------------------------------

Zaman Yığında Yığında Yığında Yığında

22 Hafta 26 Hafta 35 Hafta 39 Hafta

Parametre

-----------------------------------------------------------------------------

BOİ₅ mg/l 360 785 525 130

KOİ g/l 10,0 4,8 4,0 6,2

pH - 7,3 7,6 8,1 8,1

TKN mg/l

NH₄-N mg/l 24 27 16 6

NO₃-N mg/l 50 82 35 10

NO₂-N mg/l

Cl^- g/l 0,18 0,05 0,11 0,11

Elektriksel

İletkenlik mS/cm 2132 829 897 1168

Sıcaklık ⁰C

Tuz g/l 1,26 0,49 0,53 0.69

P₂O₅ mg/l

K₂O mg/l

Ni mg/l

Cr mg/l

Cu mg/l

Zn mg/l

-----------------------------------------------------------------------------

Not: a.) Üstü örtülü yerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 7 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 0,0 litre/m²;

b.) Üstü açık olan yerlerde oluşan sızıntısu miktarı sıcak kızışmanın olduğu altı hafta boyunca 18 litre/m²; nihai olgunlaşma sırasınca (21 hafta boyunca) 65 litre/m²;

------------------------------------------------------------------------------

Parçalama agregatlarının sebep olduğu ses ve gürültü emisyonu 90 - 105 dB(A) arasındadır.

Koku emisyonu eğer anaerobik bölgelerin oluşması halinde hacimsel olarak %5-10 CH₄ gazı oluşmaktadır.

-========================================================¬

¦Kompostlaştırma İşlem Akış İeması ¦

L========================================================-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Atıkların Teslimi -

L¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¬

- Atıkların Hazırlanması -

L¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦-

- * Yabancı maddelerin ayıklanması

- * Eleme -

- * Parçalama -

- * Karıştırma -

- * Homojenleştirme -

- * Mıknatısla ayırma -

- -

L¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Fermantasyon Sistemi -

- -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- İnce İşlemler -

L¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦-

- * Eleme -

- * Rüzgar ile savurma -

- * Katı madde ayırımı -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Pazarlama -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

- -

- -

Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Bornova/İZMİR TÜRKEİ Tel.:(232) 3887866/20; 3751324; 3751826 Fax : (232) 3887864 Telf. (232) 3751826 (mit Anrufsbeantworter)

Private Adresse: 113/1 Sokak Nr.2/1 Daire 7 Nazlıkent-Bornova IZMIR - TR

E-Maıl : Ertugrul ERDIN dmucev01@vm3090.ege.edu.tr

Giriş

-=================================================== ================¬

¦ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¬ ¦

¦ - Bakım ve - Sosyal tesis Kabül - ¦

¦ - onarım +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦- ¦

¦ - - ¦

¦ L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- ¦

¦ Sızdırmazlığı sağlanan alan ¦

¦ -¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¬ ¦

¦ - -¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - ¦

¦ - - - - Teslim : Biyoçöp - - ¦

¦ - - - - - - Bitkisel atıklar - ¦

¦ - L¦+ +¦¦- - Katkı maddeleri - ¦

¦ -¦- -¦¬ L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - ¦

¦ - - -¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - ¦

¦ - L¦¦¦¦¦- - - Ara depolama - - - ¦

¦ - Parçalama - - - - - - ¦

¦ - -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - ¦

¦ - -Biyoçöpün Homojenleştirme - ¦

¦ -teslimi - ¦

¦ L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - ¦

¦ - -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - ¦

¦ - - Ön ayrıştırma - - ¦

¦ - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - ¦

¦ - -¦¦ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ ¦¬ - ¦

¦ - - Ana ayrıştırma - - ¦

¦ - - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - ¦

¦ - - -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - - ¦

¦ - - - Nihai ayrıştırma - - ¦

¦ - - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - - ¦

¦ - - - - ¦

¦ - -¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ - - ¦

¦ - - ¦¦¦+¦¦¦ - Tamamlanmış - - ¦

¦ - - - ¦¦¦T¦¦¦ - kompost - - ¦

¦ - - L¦¦¦¦¦¦¦¦- - deposu - - - ¦

¦ - - Eleme - - - ¦

¦ - - - - - - ¦

¦ - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - - ¦

¦ - L¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - ¦

¦ - Üzeri örtülen kısım (Gerekirse ) - ¦

¦ L¦¦ ¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦¦ ¦¦¦- ¦

L============================================================================-

İekil : Yığın kompostlaştırma sahasındaki işlem akışı

Masraf Tablosu

Yerin hazırlanması 10 - 12 DM/Ton

(Bitum taban için 2,5 m²/Ton

ara depolama, sulama ve kurutma)

Parçalama 43 DM/Ton

( Yollama, yığını yapma )

Aktarma 7 - 14 DM/Ton

(Her yığın aktarması için)

Eleme, (kepçenin kullanılması dahil 9 - 12 DM/Ton

kompostun doldurulması da)

İşletme, analiz, sızıntısu masrafı 3 - 10 DM/Ton

diğer el işleri

-----------------------------------------------------------------------------

Yeşil atık kompostlaştırmasının maaliyeti 80 - 97 DM/Ton

-----------------------------------------------------------------------------

Gelirler 5 - 10 DM/Ton

-----------------------------------------------------------------------------

Kompost Filtre Tesisinin Tasarım Verileri

-----------------------------------------------------------------------------

Parametre Boyutu Değeri

----------------------------------------------------------------------------

Atık hava miktarı m³/h 3 700

Ventilatör verimi KW 30

Yüzeyi m² 250

Bekleme süresi Sn 206

(%85 boşluk oranı)

Filtre alan yükü m³/m².h 15

Filtre malzemesi - çöp kompstu

Kompost dökme yüksekliği m 1,0

Filtre sayısı - 2

---------------------------------------------------------------------------

Kaynaklar

Doedens, H. (1987): Kompostierung pflanzlicher Abfaelle aus Gaerten und öffentlichen Anlagen. TU Hannover.

Petrik, Claudia (1993) : Bioabfallkompostierung in Hessen. Erhebung über Stand, Qualitaetssicherung und Vermarktung. Hessischen Landesanstalt für Umwelt. Wiesbaden.

Tabasaran, O. (1975) : Versuche zur Kompostierung von Hausmüll und Abwasserschlamm an der Pilot-Anlage System Dr. Varro in Stuttgart - Hohenheim. Stuttgart.

Eitner, Detlef (1984) : Untersuchungen über Einsatz und Leistungsfaehigkeit von Kompostfilteranlagen zur Biologischen Abluftreinigung im Bereich von Klaeranlagen unter besonderer Berücksichtigung der Standzeit. Aachen. An der RWTH E.V. Band 71

Wiemer, K. , M. Kern (1986) : "Biomüllkompostierung". Die dezentrale Kompostierung getrennt gesammelter vegetabiler Küchen- und Gartenabfaelle. Umweltplanung und Umweltschutz Heft Nr. 39 Wiesbaden-Hessen.

Wiemer, K. , M. Kern (1992) : Verfahrenstechnik der Bioabfallkompostierung. Abfall-Wirtschaft 10. M.I.C. Baeza Verlag, Kirchstr. 8 W -3430 Witzenhausen 1.

Jauch, Martin (1992) : kompostierung von Grüngut: Verfahren, Kompostqualitaet und - anwendung. Aus er Tonne auf den Acker. Ökologie & Landwirtschaft. Freising.

Fischer, P. (1988) : Kompostierung von Grünrückstaenden. " Ersatzprodukte für Torf durch Kompostierung pflanzlicher Materialien" des Bayerischen Staatsministeriums für Landesentwicklung und Umweltfragen. München.

Çamur ve İçindeki Toksik Maddeler

Ca(OH)₂ %20'lik veya %30'luk suspensiyon hazırlanır ve konsantrasyonu fazla değişmeyecek bir şekilde dozlama cihazı ile dozlaması yapılır. Çamur şartlandırılması gerçekleşir. Bu şekilde hazırlanmış çamurun filtrelenme süresi 50 dakika gibi iken %6'lıkla hazırlanması halinde bu süre 350 - 400 dakikaya kadar çıkabilir.

Çizelge : Çamur çürütme kulelerinde toksik maddelerin çürüme prosesine etkisi

---------------------------------------------------------------------------------

Toksik madde Çamurun kuru Etkileri

türü katı maddesindeki

konsantrasyonu

---------------------------------------------------------------------------------

KCN < 0,004 Zarar verici etkisi yok

0,004 - 0,01 Gaz üretimi azalmakta

> 0,012 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Fenol < 0,1 Zarar verici etkisi yok

0,1 - 0,4 Gaz üretimi azalmakta

> 0,4 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Deterjanlar < 0,6 Zarar verici etkisi yok

0,6 - 0,8 %10 ile 30 arasında gaz üretimi azalmakta

> 0,012 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Bakır < 0,1 Zarar verici etkisi yok

(Cu(OH)₂) 0,4 - 0,6 %10 ile 60 arasında gaz üretimi azalmakta

> 0,6 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Krom < 0,1 Zarar verici etkisi yok

(altı değerli) 0,5 - 0,6 %5 gaz üretimi azalmakta

> 1,0 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Nikel < 0,1 Zarar verici etkisi yok

0,3 %10 ile 60 arasında gaz üretimi azalmakta

> 1,0 Çürüme yok

---------------------------------------------------------------------------------

Çizelge 1 : Almanya'da ve Danimarka'daki Arıtma Çamurunun Analiz Sonuçları (El-Bassam, 1982; Kofoed, 1983)

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - BRD (El-Bassam, 1982) - Denmark (Kofoed, 1983) -

- Parameter +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - Mittelwert - min-max - Mittelwert - min-max -

?================?============?================?============?================?

- TS, % - 3.9 - 2.6 - 9.3 - 14.92 - 11.45 - 21.0 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - in % TS +

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- Ges. C, (CS) - 22.8 - 1.30 - 82.0 - - - - -

- Ges. N - 2.4 - 0.40 - 12.3 - 4.22 - 2.83 - 5.90 -

- P₂O₅ - 3.4 - 0.50 - 11.2 - 1.83 - 1.05 - 3.95 -

- K₂O - 0.2 - 0.02 - 1.4 - 0.26 - 0.04 - 0.54 -

- CaO - 9.2 - 0.70 - 55.8 - - - - -

- MgO - 0.2 - 0.00 - 2.0 - - - - -

- MaO - 0.5 - 0.04 - 1.3 - - - - -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - mg/kg in TS -

- +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- B - 18.4 - 0.9 - 358.0 - - - - -

- Cu - 387.0 - 20.0 - 2600.0 - 514.0 - 220 - 1100 -

- Mn - 335.0 - 57.0 - 1245.0 - - - - -

- Zn - 2141.0 - 70.0 - 15750.0 - 2818.0 - 1100 - 13000 -

- Pb - 290.0 - 19.0 - 1500.0 - 404.0 - 190 - 2100 -

- Cd - 20.7 - 1.0 - 150.0 - 5.1 - 2.6 - 10 -

- Cr - 262.0 - 58.0 - 1030.0 - 71.0 - 36 - 160 -

- Ni - 131.0 - 22.0 - 200.0 - 37.0 - 18 - 71 -

- Hg - 4.8 - 0.1 - 55.0 - 2.9 - 1.0 - 7.2 -

¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

Çizelge 2 : Çöp ve çöp gübresindeki (kompostundaki) ağırmetal miktarları KM'de ppm olarak

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- -Müllkompost-Müllkompost- Müll aus - Boden aus Dänischer -

-Schwermetall-(Tabasaran,- (Erdin, - İstanbul - (Kofoed, 1983) -

- - 1975) - 1978) - (Baştürk, +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - - - 1984) - Normal - Grenzwert -

?============?===========?===========?============?=============?============?

- Ni - - - - - - - 10 - 50 - 50 -

- Cu - 380 - 155 - 176 - 5 - 20 - 100 -

- Cd - 3 - 1 - 3 - 0.1 - 1 - 3 -

- Pb - 147 - 110 - 111 - 0.1 - 20 - 100 -

- Cr - 65 - 665 - 165 - 10 - 50 - 100 -

- Zn - - - 501 - 723 - 10 - 50 - 300 -

- Hg - - - - - - - 0.1 - 1 - 2 -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 3 : Kompostun içeriği (bazı analiz örnekleri ve sonuçları)

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¬ - - İzmir - F. Almanya - Marmaris - İzmir - BRD (El-Bassam, 1982), in % TS Turgutlu

- Parametere -(Kovancı,1986)-(Ergene, 1982)-(Erdin, 1987) - (Erdin, 1987) +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+(1985) -

- - in % TS - in % TS - in % TS - in % TS - Mittelwert - min-max - %KM'de-

?===============?==============?==============?==============?===============?==================?=============?=======?

- - - - - - - - -

- Gesamt N - 0.88 - - - 0.74 - 0.58 - 1.15 - 0.7 - 0.1 - 1.8 -0,437 -

- - - - - - - - -

- Pfl.verfb.N - - - 0.10 - 0.12 - - - - - - - - - -

- - - - - - - - -

- Gesamt P₂O₅ - 0.38 - 0.70 - 0.16 - 0.12 - 0.58 - 0.6 - 0.1 - 1.7 -0,210 -

- - - - - - - - -

- Pfl.verfb.P₂O₅- - - 0.20 - 0.40 - - - 0.06 - 0.29 - - - - - -

- - - - - - - - -

- Gesamt K₂O - 0.53 - 0.30 - 0.40 - 0.60 - 0.47 - 0.83 - 0.5 - 0.1 - 2.3 -0,825 -

- - - - - - - - -

- Glühverlust - - - 18.0 - 30.0 - - - - - - - - 15,6-27,0

- - - - - - - - -

- Naehrhumus - - - 9.0 - 15.0 - - - - - - - - - -

- - - - - - - - -

- Gesamt C - 15.30 - 10.8 - 18.0 - 18.70 - 12.2 - 23.2 - 37.6 - 18.7 - 60.2 - 6,90 -

- - - - - - - - -

- Ca⁺⁺ - 2.08 - 2.0 - 4.0 - - - - - - - - - 5,65 -

- - - - - - - - -

- Mg⁺⁺ - 0.37 - 0.5 - 1.4 - - - - - - - - - 1,80 -

- - - - - - - - -

- MgO - - - - - 3.80 - 1.0 - 255.0 - 0.7 - 0.1 - 8.2 - -

- - - - - - - - -

- CaO - - - 5.0-10.0 - 4.75 - 1.5 - 9.7 - 5.0 - 0.7 - 21.4 - -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦+

- - ppm in TS - - -

- +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦+

- Fe - 0.69 - - - 3.1 - 0.1 - 8.0 - - - - -2800 -

- - - - - - - - -

- Mn - - - - - 435.0 - 10 - 380 - 511.0 - 304 - 1305 - -

- - - - - - - - -

- Cu - - - - - 45.0 - 10 - 50 - 266.0 - 71 - 2800 - 130 -

- - - - - - - - -

- Zn - - - - - 275.0 - 340 - 850 - 1000.0 - 421 - 2330 -1260 -

- - - - - - - - -

- B - - - - - 19.0 - 15 - 37 - 32.0 - 3 - 105 - 290 -

- - - - - - - - -

- Pb - - - - - - - - - 229.0 - 24 - 1100 - -

- - - - - - - - -

- Cd - - - - - - - - - 3.7 - 0.8 - 7.4 - -

- - - - - - - - -

- Cr - - - - - - - - - 88.0 - 62 - 135 - -

- - - - - - - - -

- Hg - - - - - - - - - 2.0 - 0.2 - 5.0 - -

- - - - - - - - -

- As - - - - - - - - - 7.2 - 0.6 - 16.0 - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 4 : Bazı Avrupa ülkelerine göre çamur kalitesinin tayini ve sınır değerler

-¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Paramet.- - - - - - - - -EG-Richtwerten - Niederland-Grenzwerte-

-Werte -Daenmark-Norwegen-Schweden-Finland-Niederland-Schweiz-Frankreich-Deutschland+¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

-in ppm - - - - - - - - -Empfohlen-Gezwungen- 1993 - 1995 - ?========?========?========?========?=======?==========?=======?==========?===========?=========?=========?===========?==========?

- - - - - - - - - - - - - -

- Pb - 200 - 300 - 300 - 1200 - 500 - 1000 - 300 - 1200 - 750 - 1000 - 300 - 225 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Cd - 8 - 15 - 15 - 30 - 10 - 60 - 15 - 30 - 20 - 60 - 3.5 - 1.25 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Cr - - - - - 1000 - 1000 - 500 - 1000 - 200 - 1200 - 750 - - - 350 - 75 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Co - - - - - 50 - 100 - - - 100 - 20 - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - -

- Cu - - - - - 3000 - 3000 - 600 - 1000 - 1500 - 1200 - 1000 - 1500 - 425 - 75 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Ni - 30 - - - 500 - 500 - 100 - 200 - - - 200 - 300 - 400 - 70 - 38 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Hg - 6 - 7 - 8 - 25 - 10 - 10 - 80 - 25 - 16 - - - 3.5 - 0.75 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Zn - - - - - 10000 - 50000 - 2000 - 3000 - 3000 - 3000 - 2500 - 3000 - 1400 - 300 -

- - - - - - - - - - - - - -

- Mn - - - - - - - - - 3000 - - - 500 - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - -

- Mo - - - - - - - - - - - 20 - - - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - -

- As - - - - - - - - - 10 - - - - - - - - - - - 25 - 15 - L¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 5 : Çamurun ve kompostun ağırmetal miktarları ve yükleri

-¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - Cu - Cu-Last - Cr - Cr-Last - Cd - Cd-Last - Pb - Pb-Last - Zn - Zn-Last - Ni - Ni-Last -

- Abfall - (mg/kg) - (kg) - (mg/kg) - (kg) - (mg/kg) - (kg) - (mg/kg) - (kg) - (mg/kg) - (kg) - (mg/kg) - (kg) -

?========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?=========?

-Klaer- 565 7.9*10^-5 255 3.6*10^-5 155 2.2*10^-5 155 2.2*10^-5 505 7.1*10^-5 285 4.0*10^-5- -schlamm -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

-Müll- 270 8.7*10^-4 90 2.9*10^-4 485 1.6*10^-3 485 1.6*10^-3 760 2.5*10^-3 140 4.5*10^-5- -kompost -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 6 : Toplam N, P₂O₅, organik madde, ve diğer yükler

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - Wassergehalt - Ges. N - N-Last - Pflb.verf. - P₂O₅-Last - Organ.Stoffe - Organ-Stoffe -

- Abfall - (%) - (%) - (kg) - P₂O₅, (ppm) - (kg) - (%) - Last, (kg) -

?================?===============?===============?===============?===============?===============?===============?===============?

- Klaerschlamm 92.4 3.54 5.0*10^-3 297.5 4.2*10^-5 65 0.091 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- Müllkompost 15.4 0.85 2.8*10^-3 64.5 2.1*10^-5 31 1.00 -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 7 : Uygulamada kullanılan bazı toprakların özellikleri

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Boden von - Ges.N - Pfl.verf - Org.Stoff- CaO - pH - Salz-Geh.- KAK - Na - K - Ca+Mg - Textur -

- - (%) -P₂O₅,(ppm)- (%) - (%) - - (%) -(me/100gr)-(me/100gr)-(me/100gr)-(me/100gr)- -

?==========?=========?==========?==========?=========?=========?==========?==========?==========?==========?==========?==========?

- Bornova 0.08 48.5 9.0 17.44 7.2 0.85 28.04 0.17 0.68 19.33 TonigeLehm-

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- Menemen 0.09 56 7.2 8.01 6.9 1.05 18.91 0.36 0.64 30.00 Lehm -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 8 : Topraktaki ağırmetal miktarı (ppm olarak)

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Böden von - Cu - Cr - Cd - Pb - Zn - Ni -

?==========?==========?==========?==========?==========?==========?==========?

- Bornova 65 125 10 110 195 250 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- Menemen 55 145 4.5 4.5 150 250 -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 9 : Yağmurlanan suyun bazı özellikleri

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - Na - K - Ca+Mg - Schwermetall-Gehalt (mg/l) -

- - (mg/l) - (mg/l) - (me/l) +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - - - - Cu - Cr - Cd - Pb - Zn - Ni -

- Beregnete ?============?============?============?============?============?============?============?============?===========?

- Wasser - 2.25 - 0 - 15 - 0.03 - 0.18 - 0.009 - 0.11 - 0.68 - 1.63 -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Çizelge 10 : Sızıntı sularda bulunan analiz sonuçları

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - -

- VERSUCHSERİE - P A R A M E T E R -

- - -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - NO₃-N (mg/l) - Ges. N (mg/l) - Ges. P (PO₄-P) (mg/l) - CSB (mg/l) -

-I.Serie (Monat) +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

- - 1. Woch - 2. Woch - 1. Woch - 2. Woch - 1. Woch - 2. Woch - 1. Woch - 2. Woch -

- ?=============?=============?=============?=============?=============?=============?=============?=============?

- - * 1 - 27.1 - 3.7 - 60.6 - 15.3 - 0.48 - 0.40 - 220 - 80.0 -

- = * 2 - 21.5 - 3.9 - 55.0 - 10.8 - 0.36 - 0.20 - 192 - 64.0 -

- = ? 3 - 14.0 - 3.4 - 38.4 - 8.7 - 0.09 - 0.03 - 144 - 48.0 -

- - 4 - 18.0 - 3.4 - 47.7 - 11.2 - 0.51 - 0.41 - 48 - 8.4 -

- = 5 - 9.6 - 3.0 - 24.5 - 6.7 - 0.09 - 0.04 - 46 - 8.6 -

- SS - 1.5 - 1.7 - 2.8 - 2.5 - 0.02 - 0.02 - 30 - 4.5 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

-II.Serie (Monat)- - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

- - ? 1 - 3.7 - 2.4 - 10.1 - 7.9 - 0.54 - 0.36 - 144 - 22 -

- = ? 2 - 3.3 - 3.0 - 10.1 - 9.4 - 0.16 - 0.18 - 48 - 22 -

- = ? 3 - 4.4 - 4.2 - 12.4 - 10.2 - 0.10 - 0.09 - 32 - 16 -

- - 4 - 2.5 - 2.7 - 8.4 - 5.6 - 0.36 - 0.27 - 80 - 16 -

- = 5 - 2.5 - 2.1 - 8.9 - 7.4 - 0.08 - 0.03 - 80 - 16 -

- SS - 1.3 - 1.9 - 2.6 - 3.0 - 0.06 - 0.03 - 6.4 - 0 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

-III.Serie(Monat)- - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

- - * 1 - 5.0 - 4.6 - 16.7 - 9.8 - 0.67 - 0.42 - 98 - 56 -

- = * 2 - 5.3 - 5.3 - 16.9 - 12.0 - 0.21 - 0.19 - 112 - 72 -

- = ? 3 - 5.6 - 5.6 - 18.4 - 12.5 - 0.09 - 0.09 - 80 - 45 -

- - 4 - 2.3 - 1.9 - 4.5 - 3.8 - 0.27 - 0.60 - 65 - 32 -

- = 5 - 1.9 - 1.6 - 4.5 - 3.0 - 0.02 - 0.09 - 56 - 40 -

- SS - 1.2 - 0.34 - 3.8 - 2.8 - 0.03 - 0.03 - 24 - 12 -

+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+

-IV.Serie (Monat)- - - - - - - - -

- - - - - - - - - -

- - ? 1 - 5.8 - 6.3 - 14.3 - 18.0 - 0.52 - 0.19 - 120 - 48 -

- = ? 2 - 8.1 - 8.9 - 15.9 - 20.5 - 0.26 - 0.12 - 132 - 64 -

- = ? 3 - 7.8 - 6.7 - 15.0 - 16.9 - 0.20 - 0.10 - 126 - 38 -

- - 4 - 3.1 - 2.3 - 8.5 - 8.5 - 0.38 - 0.23 - 84 - 36 -

- = 5 - 2.8 - 2.7 - 5.0 - .0 - 0.10 - 0.09 - 46 - 30 -

- SS - 0.47 - 1.8 - 1.8 - .2 - 0.06 - 0.07 - 30 - 24 -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-: Menemen Boden =: Bornova Boden ?: Klaershlamm *: Kompost SS: Beregnungswasser

TRENKLE MKU Aktarma Aracının Özellikleri

Trenkle MKU çöp ve kompost aktarma makinası 30 km/h hızla cadde de gidebilmektedir. 90 PS'lik bir güce sahip, kapasitesi 200m³/h, 20 dakikada değiştirilebilir.

2,8m enindeki ve 1,8 m yüksekliğindeki yığını işleyebilir.

Aracın bazı özellkleri:

Aracın boyu 4500 mm

Aracın eni 3800 mm

Aracın yüksekliği 3500 mm

Yığındaki açtığı yükseklik 1500 - 1800 mm

Yığındaki açtığı en 3000 - 3500 mm

Ağırlığı 5,5 Ton

Tahrik organı D-B- Dizel motoru

Motor gücü 84 - 170 PS

Freze tamburunun çapı 720 mm

eni 3000 mm

Kapasitesi 700 m³/h

Kompostlaştırma İçin

Alan İhtiyacı

Yılda 40 000 ton bahçe atığı oluşan yerlerde bu atıkların serbest alanda kompostlaştırılabilmesi için yaklaşık 4 ha alana ihtiyaç vardır.

40 000 ton/yıl : 40 000 m² = 1 ton/yıl.m²

Bundan da yaklaşık olarak yılda 10 000 m³ olgun ve 10, 15 ve 25 mm'lik tambur eleklerle elenmiş kompost elde edilir. 15 kg 'lık torbalara konulup satılabilir. Kompostlaşma süresi 9-12 ay arasında değişebilir. Yaz aylarında rutubet açığı foseptik içerikleri ile kapatılabilir. Mikroorganizma aktivitesi hiç kesilmedikten sonra, daha da kısa zamanda kompostlşma prosesinin tamamlanması mümkündür.

15 000 ton/yıl olması halinde her ton atık için 0.7 m²

30 000 ton/yıl olması halinde her ton atık için 0.6 m² alana ihtiyaç vardır.

Geri Kazanma

Ayrı toplama için bir çok model geliştirilmiştir. Farklı farklı modeller uygulanmaktadır.

*** Berlin Modeli ( Alma Sistemi )

25 000 monoçöp kabı (mavi: kağıt atıkları için); (yeşil: cam için); 240 lt, 660 lt, 1 100 lt olarak bulunmaktadır. Bunlar özel ve ayrı araç turları ile toplanmaktadır. Kağıt ve cam atıkları o kadar temiz toplanmktadır ki ayrıca ayıklamaya gereksinim duyulmamaktadır. Doğrudan kağıt sanayine ve cam sanayine gönderilmektedir.

*** CR Modeli ( Götürme Sistemi )

CR (Component Recycling) Metodunda hurdalar ayrı ayrı toplanmakta ve ayrı ayrı boşaltılmaktadırlar. Bunun için Belediye tarafından çok gözlü konteyner hazır bulundurulmakta renkli cam, beyaz cam, metal kutu, kağıt, piller ve ilaçlar ayrı ayrı atılmaktadır. Bu gözlerin ayrı ayrı boşaltılması atıkların karışmasının nüne geçmekte ve böylece de çok pahhalıya mal olacak ayıklama ve ayırma işleminden de

tasarruf yapılmış olunacaktır. Yaklaşık 80 adet bu tür konteyner süpermarketler başta olmak üzere çeşitli yerlerde bulundurulmaktadır. Alışverişe giden kişi hhurdalarını da oraya götürüp oradaki konteynerlerin içine atmaktadırlar.

*** Geri Kazanma İstasyonları ( Götürme Sistemi )

30'dan fazla yerde Geri Kazanma İstasyonları (Recycling Center) var. Vatandaş 12 çeşit geri kazanılabilir madde grubunu bu merkeze getirip ücretsiz olarak teslim edebilmektedir. Örneğin kağıt atıkları, cam, tekstil, ayakkabı, hurda metal, odun, lastik, plastik, yağ, pil, akü, florösans lambaları, bayat ekmek, dolap, TV, yatak, v.b. Yabancı madde atmak kesinlikle yasaktır.

*** Papier-Iglus ( Götürme Sistemi )

Berlin Modeli yanı sıra Berlin de çok yaygın bir şekilde uygulanan bir yöntemdir. Papier - Iglus Yöntemi daha ziyade geri kazanılabilir maddeleri ayrı ayrı biriktirmeleri için kap koymaya yer bulamayan sakinlerin bölgesinde uygulanmaktadır. Bu sayede sakinler evlerindeki eski dergileri, gazeteleri, katalogları v.b. bu kaba atmaktadırlar. Böylece de kolayca bu maddelerin geri

kazanılması sağlanmaktadır.

Geri kazanılabilir maddelerin pazarlanması da çok önemli bir olaydır. Piyasa bu konuda çok değişkendir. Hurdacının ambarlama kapasitesi ve fabrika fiat durumları pazarlamayı etkileyen belli başlı prametrelerdir. Evde oluşan plastikler çokçeşitlidir: PE, PP, PE/PET, PVC, v.b.

Değerlendirilebilir atıklar ne kadar plastik türüne göre saf ve temiz toplanırsa o kadar da yüksek oranda geri kazanılması mümkün olmaktadır. Tüketicinin bunu yapabilmsei için de üreticinin plastiğinin ne tür bir plastik olduğunu işaretlemesi gerekmektedir. Berlin'de %7 civarında plastik atıklar oluşmaktadır.

Kullanılmış cam atıklarının inşaat teknolojisinde kullanılabilirliği de araştırılmakta ve alternatif kullanım alanları (yol yapımı, yüksek binalar v.d.) oluşturmaya çalışılmaktadır.

Berlin de yılda toplanan 800 ton kullanılmış pillerin içindeki gümüş, civa, çinko, kadmiyum ve kurşun gibi maddeler geri kazanılma amacıyla işleme tabii tutulmaktadır. Hem hammadde geri kazanılması hem de atık kalıntılarının tehlikesiz depolanması gerçekleşmektedir.

Florösans lambalarının camları geri kazanılmakta ve içindeki civalarında geri kazanılması için çalışmalara yapılmaktadır.

Poliklorbifenillerin (PCB) zararsızlaştırılması da özel atık işlemi gösterilerek sağlanmaktadır. PCB'li atıklar bilindiği gibi kondensatör içeren her türlü ev aletleri, çamaşır makinası, bulaşık makinası, aspiratörler, v.b. gibi.

Florluklorluhidrokarbonlar (FKHK=FCHC) Berlin'de yılda yaklaşık 40 000 soğutucunun içermiş olduğu FKHK ve yumuşatıcı yağlar özel "Hortumlama = Emme İstasyonlarında" emilmekte ve Kimya Sanayiinde işleme tabii tutulmaktadır. İzolasyon için kullanılan köpükler ve köpük benzeri maddeler de yüksek oranda FKHK içermektedir. Bunun da geri kazanılması ve zararsızlaştırılması konusunda çalışılmaktadır.

Berlin Kent Temizlik İşleri İşletmeleri üniversite, sanayii ve diğer uygulayıcı ve araştırıc birimler ve kurumlarla iş birliği yaparak, çevre korumayı ve çevre teknolojisini ön plana çıkaran, yaşama yön veren gerçekleri bulmaya ve uygulmaya çalışmaktadır.

Örnek Problem

Parçalanmamış dalların, çalı çırpının hacim ağırlığı 0,05 - 0,1 ton/m³ arasında değişmektedir. Parçalanmış dalların, çalı çırpının hacim ağırlığı ise 0,15 - 0,3 ton/m³ arasında değişmektedir. Parçalanmış karışık bitki atıklarının hacim ağırlığı 0,20 - 0,40 ton/m³ arasındadır. Bu bilgiler ışığında turistik bölgelerdeki bitkisel atıkların toplanması, taşınması, işlem görmesi ve bertarafını nasıl gerçekleştirirdiniz? Deponi hacminden tasarrufunuz ne kadar olurdu? (Kişi başına oluşan bitkisel atıklar 20-60 kg/N.Yıl değişmektedir).

Not: ilk 200 m³ parçalanmış bitki atıklarının 1m³ için ihtiyaç duyulan 3,5 m²/m³

ilk 200 m³'den sonraki kısımda ise 1,5 m²/m³ alana ihtiyaç vardır. 1,5-2,0 m yüksekliğinde; 3-4 m eninde trapez yığınlar yapılmaktadır. Alan hesabı ve bu iş için gerekli olanlar:

- Getirilen bitkisel atıkların ara depolanması

- Parçalanmış dal, budak, çalı ve çırpının depolanması

- Parçalama için yeterli açık alan

- Trafik bağlantısı

- Fermantasyon alanı (Ana ayrıştırma, kompost depolanması)

- Binalar

- Konteyner yeri

Berlin'de 1988 yılında 35 000 ton özel atıklar toplandı. Kişilerin toplama istasyonuna getirdiği miktar 1979 yılında 7 000 ton iken 1988 yılında bu miktar 18 500 tona çıktı. 1990 yılında da Berlin Ruhleben'de Berlin birleşmeden önce çöp ve katı atıkların Doğu Almanya'ya taşınması için kurulan aktarma istasyonunda "Kimyasal-Fiziksel-İşlem Tesisi" kuruldu. Kurulan tesisin yıllık kapasitesi de 70 000 ton/yıl'dır. Toplam yatırım bedeli ise 75 milyon DM'dir.

Özel atıklar tek yöntem ile değil bütün olası alternatif yöntemlerle toplanmaktadır. Ruleben Laboratuvarına 20 kg'a kadar getirilen tüm özel atıklar teslim alınmaktadır. Aynı şekilde yılda dört kere 12 bölgede mobil özel atık toplama aracı dolaşmakta ve 20 kg'a kadar olan özel atıklar teslim alınmaktadır. 7 Recycling merkezinde (İstasyonunda da) kullanılmış yağlar toplanmaktadır. 27 Recycling merkezinde de kullanılmış piller toplanmaktadır. Ayrıca da süpermarket ve büyük mağazaların önlerine konulan 50 adet çok gözlü konteynerlerle de piller ve ilaçlar toplanmaktadır. Bir diğer toplama sistemi de 420 okul ve parakende satış yapan dükkanlarda piller toplanmaktadır. Bu yukarda sözü edilen yol ve yöntemlerle Berlin'de 1988 yılında 600 000 kg özel atık toplanmıştır.

Berlin'deki "Kimyasal-Fiziksel-İşlem Tesisi"

Deponiye gidecek olanlar önce susuzlaştırılır, suyu alınır, kurutulur. Çünkü içindeki su önceden depolanmış olan kısmın içinde bulunan tuzları, ağırmetalleri ve diğer maddeleri çözebilirler. Sızıntı su ile birlikte de deponi dışına ve diğer ortamlara taşınabilir. Yakma tesislerinde de çok fazla enerji tüketilmesine neden olurlar.

Sulu özel atıkların suyu genelde filtrepres ile alınmaktadır. Elde edilen filtrekekleri deponiye götürülmektedir. Oluşan atıksu da sürekli kontrol edilmektedir.

Bu tesisde nötralizasyon yapılmakta asit ve bazların olumsuz etkileri ortadan kaldırılmaktadır. pH'sı düşük ortamlarda ağırmetaller kolay çözünür ve taşınır hale gelmektedir ve bu da tehlike potansiyelini oluşturmaktadır. Ayrıca iddetli bazlar ve asitler kendileir de toksik etki etmektedir. Halbuki nötralizasyondan sonra tuzlar oluşmakta ve bunlar da depolanmaktadır. Nötralizasyon işlemini ucuza mal etmek için atık baz ve asitler kullanılmaktadır.

Zehirsizleştirme, toksik maddeleri zehirsiz hale getirmek için yapılan işlemdir. Örneğin tabakhanelerde ve galvanik krom kaplama tesislerinde oluşan 6 değerli krom bileşikleri sodyumhidrojensülfid ile daha az zehirli olan 3 değerli krom bileşiklerine dönüştürülmektedir.

Organik ve anorganik bileşenlerin ayırımı, içinde organik ve anorganik bileşikler içeren atıklar önce bileşenlerine ayrılmakta ve daha sonra da çevreye dost, uyumlu bir şekilde bertaraf edilmektedir. Bunun tipik örneği ise yağ/su/katı madde karışımıdır. Bunun içinden önce kaba maddeler ayrılmakta daha sonra da içindeki yağ/su karışımı separatörlerde ayrılmaktadır. Ayrıva ağırmetallerin çökelmesi de gerçekleşmektedir.

Bu ayırma işlemleri tamamlandıktan sonra da elde edilen ürünler çevreye zarar vermeyecek şekilde bertaraf edilir:

*** Organik özel atıklar termik olarak parçalanmaktadır, yakılmaktadır

*** Anorganik kısımları ise depolanmaktadır

*** Ayırılan su arıtılmakta atıksuya ilave edilmektedir.

"Kimyasal-Fiziksel-İşlem Tesisi"'ne gelen özelatıklar çok farklı ve değişik olduğu için bunların kesin tanısının yapılması gerekmektedir. Bu nedenlede bu tesisin bulunduğu yere de çok iyi çalışan bir laboratuvarın kurulması gerekmektedir. Burada bu laboratuvar mevcuttur.

Berlin'deki çöp toplama ve taşıma araçları yılda 8 000 000 litre diesel, 300 000 litre benzin yakıtı kullanılmaktadır. Bu yakıtlar Temizlik İşleri İdaresinin benzin istasyonlarından temin edilmektedir. Bir çalışma grubu sürekli olarak kullanılan yakıt miktarını azaltmak için alınması gereken önlemler konusunda çalışmaktadır. Hem yakıt azaltılması hem de hhava kirliliğine olan katkısının da azaltılması gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Burada motorun iyileştirilmesi ve geliştirilmesi, randımanlı ve azatıklı çalışması; alternatif yakıt konuları da söz konusudur. Eskiden diesel araçları benzinlilere göre çevre dostu sayılırdı ki, bu çok büyük bir yanılgı idi, dieselli araçlar, atık gazların yanı sıra, kurum ve sıvı atıklar da üretmekte çevreyi kirletmektedir. Bu atıkların da artık kanserojen olduğu da bilinmektedir. Kurumsuz yakma teknolojileri, ve atık gaz içindeki tehlikeli partikılları elimine eden yüksek basınçlı partikil filtresi konusunda çalışmaktadırlar.

Araçların pasif güvenliği yanı sıra aktif güvenliği de çok önemli, bunun için de bisikletlilerin veya yayaların araçların altına girmesi, ölümcül kazaların olma olasılıkları, araçta alınancak önleyici yapı değişiklikleri konusu da "Çevre Koruma" bütünseli içinde ele alınmaktadır. Araçların kenarlarında yere yaklaşana kadar etekler oluşturulmuştur. Araca bisiklet aynası da eklenmiştir. Halkını kutsal sayan ve halkı için çalışmayı hizmet kabul eden bir yerel yönetim anlayışı temizlik araçları konusunda olaya bu şekilde bakmakta ve sorunları bu ayrıntılarda ele almakta ve çözmeye çalışmaktadır.

Ses ve gürültü kirliliği de insan hasta yapmaktadır. Trafik gürültüsü insanda baş ağrısına, agresif davranışlara, bedensel ve zihinsel verimliliğin azalmasına neden olmaktadır. Temizlik İşleri İdaresinin araçları gece ve gündüz trafikte olduğundan ses ve gürültü yaratma potansiyeli her zaman için var demektir. Bu nedenle ses ve gürültü emisyonlarını azaltmak için gereken her şey yapılmalıydı. Ve Berlin Belediyesi de bu konuda da gerekeni yapmış ve gürültü emisyonları azaltılmıştır. Bütün araçlar gürültü sönümleyici, kırıcı malzeme ile kaplanmıştır. Motor tahrik milleri öyle tasarlanmakta ki motor olabildiğince düşük devir ile ve buna bağımlı olarak da az gürültü ile çalışsın. Cadde süpürme, kanalizasyon temizleme, foseptik boşaltma araçları da aynı şekilde sessiz (daha az gürültülü) çalışmaktadır.

Berlin'de Atıkların Yakılması

Berlin'in 1990 yılına kadar ada konumunda olması nedeniyle 1960'lı yıllarda çöp ve katı atıklar sorununu çözmek için DDR ile anlaşma gerektiği ve sermaye yoğun yöntemlerin seçilmesi ve uygulamaya konulmasının gereği ortaya çıktı. 1974 yılında DDR ile 20 yıllık anlaşma yaparak ve DDR 'deki deponiye katı atıkları yollamakta çözümün bir kısmını buldular. Batı Berlin de 1,4 milyon kentsel atıklar, yaklaşık da 70 000 ton özel atıklar oluşmaktaydı, buna ilaveten de 35 000 ton inşaat molozu atıkları, kirlenmiş topraklar.

1,4 milyon kentsel atığın da ancak 0,4 milyon tonu Ruhleben Çöp Yakma Tesisinde (ÇYT) yakılmaktadır. Geriye kalan yakılmayan veya değerlendirilmeyen yaklaşık 1 milyon ton olan kısmı ise depolanmaktadır. Ruhleben 1967 yılında faaliyete geötiğinde Batı Berlin de oluşan çöp miktarı 780 000 ton idi. Bu ise 1988 yılında 1 400 000 ton oldu. 22 yılda çöp miktarı ikiye katlandı. 1984 - 1988 yılları arasında yoğun geri kazanma faaliyetlerine rağmen kentsel atık oluşum miktarında %10'luk bir artış oldu. AArtan nufusla birlikte çöp miktarının aartması doğaaldır. Ancak kişi başına oluşan çöp miktarını azaltmak ana hedeftir. Bunun için de Belediye ile Halkın elele çalışması şarttır.

Ruhleben ÇYT 'de yakılan çöplerin içindeki organik bileşikler termik olarak yakılmakta ağırmetaller de oksitlenmektedir. Bu ara en önemli ana ürün ise elektrik ve ısı enerjisinin elde edilmesidir. 1968 yılında Ruhleben ÇYT 'ne gelen atıkların alt ısıl değeri 4 300 kJ/kg iken; 1988 yılında 8 500 kJ/kg değerine yükselmiştir. Bu değer 1995 yılında da 11 000 kJ/kg'a ulaşmıştır. Berlin'de 1 Milyon çöpü yakmakla 200 000 ton taşkömürü her yıl tasarruf edilmektedir. Berlin'in elektrik enerjisi ihtiyacının da %6'sı buradan karşılanmaktadır. Bu sadece 200 000 ton taşkömürü tasarrufu şeklinde değerlendirilemez. Bu kömürü yakan termik santrallerin sebep olduğu hava kirliliği, su kirliliği, ve kömürü tesise ve tesisten atıkları taşıyan araçların sebep olduğu trafik yükleri, ses ve gürültü emisyonları engellenmektedir. Deponiye taşınması gerekli ve zorunlu olan atıkların yakılması halinde bu yük ve durum ortadan kalkmaktadır.

Yakma sayesinde çöpün hacmi %10-15 kadar inmekte, ağırlığı da %35=40 dolayında olmaktadır. Bı %35-40 curuf ve hurda iyi değerlendirilirse depoiye gidecek miktar olarak ise sadece %8,5 gibi az bir kısım kalmaktadır.

Ruhleben ÇYT'de en gelişmiş ve günümüzün hava kirliliği önleme teknolojileri tatbik edildiğinden de çevre kirliliği sorunu da yaratmamaktadır. Bu açıdaan bakıldığında Berlin gibi konumu ve durumu olan yerlerde En Son Katı Atık Yakma Teknolojisinin uygulanması halinde ve çevreyi de bütünsel olarak değerlendirdi-ğinizde arazinin çok değerli olduğu ve yeterli çöp ve kaatı atıkların bulunduğu ve de ısıl değerlerinin yüksek olduğu çöpler oluşturan kentlerde yakma tesisi deponiye kıyasla çok daha anlamlı olabilmektedir.

Akışkan yataklı (8 ton/saat kapasiteli kazan) ilave bir yakma tesisinin veya ünitesinin kurulmasına da çalışılmaktadır. Diğer alanlarda gelişen çevre teknolojisne uyum sağlamak için elden gelen çabalar sürekli olarak gösterilmektedir.

Atık Gazın Arıtılması

20 000 ton/yıl uçucu kül depolanmaktadır. Yılda 880 000 ton buhar üretilmekte ve hemen yakınında bulunan Reuter - Termik Santraline gönderilmektedir. Bu da 88 000 ton taş kömürü veya 63 000 ton fuel oil tasarrufu demektir. Sıkı Alman Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğine uyarak atık gaz arıtılması da gerçekleşmektedir.

İartlandırma kısmında dumangazına su püskürtülerek sıcaklığı 140 ⁰C 'ye indirilmekte ve içindeki gaz halinde bulunan civanın çökelmesi sağlanmaktadır. Reaksiyon kısmında da üzerine arka arkaya resirkulasyon kireci ve taze kireç püskürtülmektedir. Atık gaz zararlı maddelerden arındırılmaktadır. Temizlenmiş gaz da 102 m yüksekliğindeki bacadan atmosfere verilmektedir.

Bu gaz arıtma ünitesinin maaliyeti 70 milyon DM olmuştur. Yılık da 15 milyon DM işletme ve kapital masrafları vardır.

Buna göre Ruhleben ÇYT'nin emisyon değerleri:

Parametreler Yasal sınır değerler Tesiste ölçülmüş değerler

mg/m³ mg/m³

--------------------------------------------------------------------------

SO₂ 100 20 - 60

HF 2 0,01

HCl 50 10 - 40

Toz 30 3

Ağırmetaller 5 0,3

(Sınıf K-III)

2,3,7,8TCDD -- --

(Seveso-Dioxin)

-------------------------------------------------------------------------

Berlin Kent Temizlik İşleri İşletmeleri atıkların temizlenmesi, toplanması ve taşınması olayına bütünsel olarak yaklaşmakta sorunları içiçe bir yumak halinde görüp çözmeye çalışmaktadır.

Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Bornova/İZMİR TÜRKEİ Tel.:(232) 3887866/20; 3751324; 3751826 Fax : (232) 3887864 Telf. (232) 3751826 (mit Anrufsbeantworter)

Private Adresse: 113/1 Sokak Nr.2/1 Daire 7 Nazlıkent-Bornova IZMIR - TR

E-Maıl : Ertugrul ERDIN dmucev01@vm3090.ege.edu.tr

Çöp ve Katı Atık Konsepti (Yönetiminin Planlanması)

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- \ \ \ Evsel Çöpler \ \ \ \ \ \ \ \ -

- Evsel Çöp Benzeri Esnaf Atıkları \ \ \ \ -

- \ \ \ \ \ \ \ \ \ \ -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Önleme - Engelleme -

- (Atık Oluşumunu Azaltma ve Engelleme) -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-\ \ \ \ \ \-

-¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Değerli+¦¦+ Ayırma +.¦¦+ Sorunlu -

-maddeler¦.+ Değerlendirme +¦¦¦+ Atıklar -

L¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

- \ \ \-

-¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Enerji ?==? Termik İşlemler -

L¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T.T¦T¦T¦?¦¦¦¦¦¦¦¦-

-.- -.- ¦

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -.- -.- ¦ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Curuf L¦¦¦.¦¦¦.-.- -.- ¦ -Duman Gazı

-Hurda -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -.- L==============?Arıtılması

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -.- - -

-.- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-.-

-.-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Deponi -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

Almanya Bavyara Eyaletinde uygulanan katı atık konseptinin akım şeması ve yöntem kombinasyonu:

1. Kaynağında önleme ve azaltma

2. Ayrı toplama ve ayırma/değerlendirme

3. Termik işlemler ve enerji üretimi

4. Deponi

Çizelge : Kompostun analiz sonuçları (yeşil atıklardan elde edilen kompost)

-------------------------------------------------------------------------------

Parametre Boyutu Salınımı Ortalama değeri Turgutlu

(1985)

-------------------------------------------------------------------------------

Hacim ağırlığı (nemli) g/l 500,0 - 900,0 720,0

2 mm'den küçük % 19,48

Metal % 0,035

Cam % 0,022

Taş % 0,680

2 mm'den büyükler % 80,52

Su Miktarı (SM) 70⁰C 31,05

Su Miktarı (SM) 105⁰C 52,05

Kül 2mm'den büyük % 84,00

Kül 2mm'den küçük % 73,00

Yanma Kaybı (YK) 2mm'den büyük % 15,60

Yanma Kaybı (YK) 2mm'den küçük % 27,00

Görünüş

Koku

pH (Su ile eks, ) 8,10

pH (0,01 M CaCl₂ ile eks.) 6,6 - 8,3 7,6 8,00

İletkenlik mS/cm

Çözülen tuzlar g/l 0,5 - 6,1 2,2

Redoks Potansiyeli mV

Buharlaşma kalıntısı mg/l

Çözülebilen ana

besin maddeleri

Azot (N) mg/l 10,0 - 250,0 70,0

Fosfat (P₂O₅) mg/l 190,0 - 1600,0 720,0

Potasyum (K₂O) mg/l 500,0 - 5830,0 2100,0

Katı madde (kuru) % 34,0 - 78,0 58,0

Kül % KM'de

C:N 13,0 - 32,0 18,0 11,21

Organik madde % KM'de 13,0 - 62,0 30,0

TOC % KM'de 8,0 - 36,0 17,0 6,90

Ana besin maddelerinin

toplam miktarı

Azot (N) % KM'de 0,4 - 2,8 1,0 0,437

Fosfat (P₂O₅) % KM'de 0,2 - 1,8 0,5 0,210

Potasyum (K₂O) % KM'de 0,2 - 2,2 0,8 0,825

Kalsiyum (Ca) % KM'de 0,5 - 16,0 6,2 5,65

Magnezyum (Mg) % KM'de 0,2 - 3,9 1,2 1,80

Kireç (CaCO₃) % KM'de 1,6 - 34,0 15,0

Sodyum (Na) mg/kg KM 90,0 - 1000,0 440,0 0,250

Klorür (Cl) mg/kg KM 90,0 - 3750,0 980,0

İz besin maddelerinin

toplam miktarı

Mangan (Mn) mg/kg KM 180,0 - 730,0 430,0 305

Bor (B) mg/kg KM 12,0 - 50,0 23,0 290

Çözülen bor (Çöz.B) mg/kg KM 134

Demir (Fe) mg/kg KM 2800

Çinko (Zn) mg/kg KM 20,0 - 310,0 108,0 1260

Toplam krom (Cr) mg/kg KM 5,0 - 100,0 25,0

Bakır (Cu) mg/kg KM 10,0 - 50,0 30,0 130

Kurşun (Pb) mg/kg KM 5,0 - 155,0 51,0

Arsenik (As) mg/kg KM

Nikel mg/kg KM 5,0 - 25,0 10,0

Kadmiyum (Cd) mg/kg KM 0,05 - 1,1 0,4

Civa (Hg) mg/kg KM 0,03 - 0,6 0,2

-------------------------------------------------------------------------------

Organik zararlı madde

PCB

PCDD

PCDF

PAH

-------------------------------------------------------------------------------

Kompost İçin Pazar Analizi

*** Kompost ile rekabete giren ürünler nelerdir?

- Deve gübresi

- Koyun gübresi

- Ahıl gübresi

*** Hangi açılardan ve yollardan pazarlanabilir?

*** Alıcının, tüketicinin kalite istemleri nelerdir?

*** Talep edilen kompost miktarı ne kadardır?

*** Kompost'un pazarlama alanı ve harita üzerinde gösterilmesi

*** Kompost'un fiatının tespiti?

Sınıfları ve bedeli:

20 mm'den büyük olanlar Tip I

15 - 20 mm Tip II

8 - 15 mm Tip III

8 mm'den küçük olanlar Tip IV

Aktarma İstasyonu ve Kompost Tesisi Kombinasyonunun Avantajları

** Alan gereksinimi çok daha az olacaktır.

** Bunker hacmi de daha küçük seçilebilir.

** Personelden de tasarruf yapılır.

** Toplama-Taşıma organizasyonu daha esnek olabilecek, çünkü tekrar aktarma istasyonu ve fabrika gibi sabit belli yerlerden geçecektir.

** Kapı, terazı, sıhhı tesisat, sosyal tesis, v.b. gibi binalar bir kere yapılacaktır.

** Sanayii'nin organik atıkları, evsel özellikteki atıkları burada birlikte kompostlaştırılacak.

** Artan katı atık miktarından dolayı " geri kazanılabilir maddelerin" ayıklanması daha da anlamlı olacaktır.

** Bu uygulama caddelerdeki trafik yükünü de azaltacaktır.

** Araçları iki ayrı seçilmiş katıatık işlemtesisine yollamak çok daha problemlidir. Bu sorun önlenmiş olacaktır.

** Kompost tesisi işletme emniyeti artacaktır, zira tesisin arızalanma durumunda

ise çöplerin hepsi aktarılabilir.

Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Bornova/İZMİR TÜRKEİ Tel.:(232) 3887866/20; 3751324; 3751826 Fax : (232) 3887864 Telf. (232) 3751826 (mit Anrufsbeantworter)

Private Adresse: 113/1 Sokak Nr.2/1 Daire 7 Nazlıkent-Bornova IZMIR - TR

E-Maıl : Ertugrul ERDIN dmucev01@vm3090.ege.edu.tr

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-İnşaat molozu - -İnşaat yeri atıkları -

L¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

- -

- -

- -¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¬

- -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+Ayıklama +¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- -¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- - Ahşap - - Yakılabilir -

- - Kağıt - - Plastikler ve -

- - Kum, taşlar - - Lastikler -

- - Metaller - - -

- - - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- - -

-¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Hazırlama - - ÇYT (Yakma Tesisi), Piroliz -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

- -

- -

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦v¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Sekunder ham madde - - Yakıt eldesi -

- - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

İekil : İnşaat yeri ve inşaat molozu atıklarının ayıklanması ve kullanıma hazırlanması

Prof. Dr. Ertuğrul ERDİN

Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü

Bornova/İZMİR TÜRKEİ Tel.:(232) 3887866/20; 3751324; 3751826 Fax : (232) 3887864 Telf. (232) 3751826 (mit Anrufsbeantworter)

Private Adresse: 113/1 Sokak Nr.2/1 Daire 7 Nazlıkent-Bornova IZMIR - TR

E-Maıl : Ertugrul ERDIN dmucev01@vm3090.ege.edu.tr

-=============================================================¬

¦ Çöpteki Özel Atıklar ¦

¦ ¦

¦================?============================================¦

Değerlendirilebilir Değerlendirilemeyen Atıklar ¦

?================ݦ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦İ===================İ

Atıklar - - -

- - Tıbbi ilaçlar - Civa içeren -

- Kullanılmış - Bitki koruma ilaçları - ürünler -

- yağlar - Haşer ilaçları - -

- Piller - Boyalar, cilalar - Laboratuvar -

- - Çözgenler - atıkları -

- - Temizlik maddeleri - -

- - - -

- - - -

- - - -

- - - -

- - - -

L¦¦¦T¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦T¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦-

- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- - L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- -

- ¦¦¦¦¦ ¦¦¦¦¦¦¦ -

- -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -

- - - -

-¦- L¦¦¬ -¦¦- L¦¦¦¬

L¦¦¦¦-¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦-¦¦¦¦¦¦¦¦-

V V

Ticarethaneler yolu Belediyeler tara-

ile kontrol edilebilen fından kontrol edi-

lenler

İekil : Evsel çöplerin içindeki özel atıkların kontrolü ve ayrı toplanması

zararsızlaştırılması

Kompost Analiz Yöntemleri

Hammaddenin İçerikleri

Su Miktarı : 105⁰C'de 24 saat ;

Kül Miktarı : Kuru maddenin 600⁰ C'de yaktıktan sonraki kalıntısı

Yanma Kaybı : Kuru maddenin 600⁰ C'de yaktıktan sonraki kaybı

C : YK x 0,58

N : Kjeldahl yöntemi

P₂O₅ : Yakma, külü HCl ile muamele, fotometrik tayin yöntemi

K₂O ve Na : Yakma, külü HCl ile muamele, alev fotometresi ile tayin yöntemi

(Propan alevi)

Ca : Yakma, külü HCl ile muamele, alev fotometresi ile tayin yöntemi

(Asetilen alevi)

Mg : Yakma, külü HCl ile muamele, Atomik absorpsiyon fotometresi ile tayin yöntemi (AAS)

B : Yakma, H₂SO₄ ile muamele, fotometrik tayin

Cl : Yakma, %5 'lik Na₂CO₃ ile muamele, HNO₃ ilavesi ve AgNO₃ ile titrasyon

Pb ve Cd : Yakma (H₂SO₄ ilavesi ile), külü HCl ile muamele, Atomik absorpsiyon fotometresi ile tayin yöntemi (AAS)

Hg : HNO₃ ile yaş yakma, Alevsiz AAS 'de ölçüm

Ni, Cr, Zn, Cu : Yakma, külü HCl ile muamele, Atomik absorpsiyon fotometresi ile tayin yöntemi (AAS)

Co ve Mo : Yakma, HF ile muamele, fotometrik tayin

Kompostun İçerikleri

Pb ve Cd : Yakma HF ile muamele Atomik absorpsiyon fotometresi ile tayin Hg; Co ve Mo yöntemi (AAS)

Diğer bileşikleri aynen "Hammaddenin İçerikleri"de olduğu gibi analizlenmektedir.

Kompostun İçindeki Çözülebilir Besin Maddeleri ve Tuzlar

N : Formiyat çözeltisi ile muamele ve Ca(OH)₂ ilavesi, destilasyon, titrasyon

NH₄ : Formiyat çözeltisi ile muamele ve Ca(OH)₂ ilavesi, destilasyon, titrasyon

NO₃ : Formiyat çözeltisi ile muamele , destilasyon, titrasyon

P₂O₅ : Formiyat çözeltisi ile muamele, fotometrik tayin yöntemi

K₂O ve Na : Formiyat çözeltisi ile muamele, alev fotometresi ile tayin yöntemi

Tuz : 1:10 su çözeltisi, 20⁰ C'de elektriksel iletkenlik ölçümü,

pH : 0,01 M CaCl₂'de ölçüm

Kompost İle Bitki Testi

Biralık arpa testi : Bitkinin çimlenmesi, gelişmesi izlenir ve değerlendirilir.

Tere testi : Bitkinin çimlenmesi, gelişmesi izlenir ve değerlendirilir.

Kompost Yığınlarında Ölçüm

Sıcaklık Ölçümü : Kompostlaştırmanın ilk sıcak kızışma fazında sıcaklık 70⁰C'ye kadar çıkar. Bir yığında dört sıcaklık bölgesi oluşur. Tam ortada 70⁰C bölgesi onu çevreleyen 50 - 60⁰C bölgesi; onu da çevreleyen 40⁰C bölgesi ve en dış da da 30⁰C bölgesinden oluşur.

Oksijen Ölçümü : Mikroorganizmanın ihtiyaç duyduğu oksijenin varlığını ve miktarını tayin etmek için

Karbondioksit Ölçümü: Mikroorganizmaların faaliyetleri sonucunda nihai ürün olarak karbondioksit oluşur. Bu bir bakıma prosesin gidişini ve yorumunu saptamada ve yorumlama da işe yarar.

pH Ölçümü : Başlangıçta kompost pH'sı 6,7 - 7,0 arasındadır. Olgun kompost'da bu değer 7,0 - 8,5 arasında olur.

Metan Ölçümü : Anaerobik proseslerin başlayıp başlamadığını ve hangi durumda olduğunu saptamak için .

Rutubet Ölçümü : Başlangıçtaki rutubet %35-55 arasında ise bu normal yağı koullarında değişmez bir süre böyle devam edebilir. Ancak sıcak kızışma sırasında oluşan ısı enerjisi suyu buharlaştırdığından bu ortadaki en sıcak bölgede kuruma başlar, buharlaşan bu sular daha düşük sıcaklıklarda olan dış kısımlarda kondanze olur (yoğunlaşır). Aktarma ile ise bu rutubet farklılaşmasının önüne geçilir, homojenleştirilir.

Amonyum Ölçümü : Ayrışma sırasında anaerobik bölgelerin olduğunu ve ayrışmanın henüz tamamlanmadığını gösterir.

Hidrojensülfür veya

sulfat ölçümü : Kükürtlü bileşiklerin parçalanmaya başladığını ve oksitlenip oksitlenmediğini gösterir.

Kompostlaştırma Sırasında Oluşan Sızıntısu Özellikleri

BOİ₅ - Tayini : Warburg aleti ile manomerik olarak, SAPROMAT ile

KOİ - Tayini : Potasyumdikromat yöntemi; diğer yöntemlerle

Amonyum : Sodyumhidroksit ile destilasyon, borikasitle muamele ve tuzasiti ile de titrasyon

Nitrat : Sodyumhidroksit ile destilasyon, borikasitle muamele ve tuzasiti ile de titrasyon

Klorür : Gümüşnitrat ile titrasyon potensiyometre ile tayin

Fosfat : Kuru yakma, tuzasiti ile muamele, spektralfotometre ile ölçüm

Potasyum : Filtratda alevfotometresi ile ölçüm

Nikel, krom, bakır ve

çinko : Kuru yakma, konsantre tuzasiti ile muamele, buharlaştırma, syreltik tuzasiti ile muamele, AAS ile ölçüm

Elektriksel İletkenlik : Elektriksel iletkenlik cihazı 20⁰C'de ölçüm ve mikrosiemens üzerinden g tuz hesabı.

Tuz : 1692 Mikrosiemens = g Tuz.

Kompostlaştırma Sırasında Koku Emisyonları

Koku emisyonlarını gidermek için mikrobiyolojik arıtma yöntemleri kullanılır. Toplu olarak bu yöntemdeki uygulama farklılığını aşağıda görmek mümkündür:

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Mikrobiyel Koku Giderilmesi -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

- Biyofiltre tekniği - - Biyolojik yıkama tekniği

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦T¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

-¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¬

-¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¬ -¦¦¦¦¦¦¦¦+¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¬

-Doğal - - Yapay - -Aktif çamur - - Damlatmalı filtre -

-materyal - - materyal - - - - -

-Yerleşik - - Yerleşik - - Askıdaki - - Yerleşik -

-organizmalar - organizmalar - - organizmalar - - organizmalar -

- - - - - - - -

-* Kompost - -* Seramik - - * Bir arıtma - - * -

-* Torf - -* Plastik - - tesisinde - - * -

-* v.s. - -* v.d. - - simultane - - * -

- - - - - * Ayrı birimde - - -

L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦- L¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦-

İekil : Mikrobiyolojik olarak kokunun giderilmesinde kullanılan yöntemler

Organik Koku Maddeleri

Doymuş Alifatik Aromatik Substitut olmayanlar

hidrokarbonlar hidrokrbonlar

Doymamış Substitut olanlar

Arsenik Fosfor Azot Oksijen Kükürt Halojen Selenyum içeren içeren içeren içeren içeren içeren içeren

Aminler Alkoller Merkaptanlar

N-heterosiklik Eter Sülfürler, Tiyoeter

Hidrazin Aldehid Tiyosiyanat

İzosiyanat Keton İzotiyosiyanat

Nitro bileşik- Karbonik- S-heterosiklin

ler asitler

Nitriller Karbonik- Diğerleri

asit esteri

İzonitril Karbonikasit

amidler

Diğerleri Epoksidler

Peroksidler

Diğerleri