Viyana'da Yaş Çöp ve Kuru Çöp Uygulaması

Ertuğrul ERDİN

Viyana da kentsel bölgede 132 000 çöp kontenyeri vardır ve çöpler yaş - kuru çöp esasına göre ayrı toplanmaktadır.

Viyana da oluşan çöplerin yaklaşık %25 'i biyoorganik atıklardır. Mutfaktan veya bahçeden kaynaklanmaktadır. Bunlar ayrı toplanmakta ve kompostlaştırılmaktadır. Böylece de depoi hacimlerinden tasarruf sağlanmaktadır. Çünkü 100 ton bıyoorganik atıktan 60 ton kompost elde edilmektedir. Bu kaliteli kompostlar da rahatlıkla toprak iyileştirilmesinde kullanılmaktadır.

Örneğin 1994 yılında Viyana da 79 521 ton (bu değer 1993 yılı için 62 561 ton idi) biyoorganik atıklar çeşitli kaynaklarda oluşmuştur. Diğer bazı özel biyoorganik atıklarda karışım oranını optimize temek için bunun içine katılmakda ve kompostlaştırma alanına gelen madde miktarı 96 194 tona ulaşmaktadır.

Kompostlaştırma alanına gelen tüm biyoorganik atıklar dane boyutları büyük ise parçalama/kıyma değirmeninden geçmekte ve bandla yığınlara aktarılmaktadır. Tesisin saatlik kapasitesi 34 tondur. Elde edilen malzemenin iyi kompostlaşması için içine su ve taş unu katılmaktadır. Bu karıştırma işlemi merkezlerinden hazırlanmış olan karışım 50m³'lük kamyonlarla kompost tesisine taşınmaktadır. Günde beş ayrı kamyon bu işiyapmaktadır. Böylece günde 480 ton hazırlanmış malzeme 5,2 ha 'lık alanda kompost yığınları haline getirilmekte ve üç gün içinde bu yığınlardaki sıcaklık 65⁰C 'ye yükselmektedir. Bu ayrışma prosesi aynı zamanda çöp ve katı atıkların hijyenleşmesine neden olmaktadır. Üç-dört hafta sonra da bu yığınlar büyük kepçelerle aktarılmaktadır. Bu aktarma sırasında önceden karıştırılarak iyi bir şekilde hazırlanmış olan bu kütle tekrar yeniden karıştırılmaktadır. Yığının iç kısımlarında sıcaklık yeniden yükselmektedir. Bu ayrışma sırasında çıkan çeşitli ürünler de çeşitli mikroorganizmalar tarafından humus'a dönüştürülmektedir. Ayrışma sırasında da BOİ (Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı) değeri çok yüksek olan sızıntı sular oluşmaktadır. Bu sızıntı su yağmur suyu ile birlikde 1 300 m³lük havuzda toplanmakda ve normal olarak da bu su tekrar kompost yığının üzerine gönderilmektedir.

Ayrışma sırasında sürekli olarak kompost örneği alınmakda ve analizlenmektedir. Viyanaa koşullarında yaklaşık olarak on ay sonra kompostlaştırmasüresi dolmakta ve araziiye verilebilecek ürün elde edilmektedir. Elde edilen ürün elenebilir ve bitki tahammül testleri yapılabilir ondan sonra da rahatlıkla bitki yetiştirmede kullanılabilir.

Kaynak

Anonüm (1995) : " Doping für den Boden " . Umweltschutz . Wien. 6/95.