BİYOLOJİK ÜRETİM VE ENERJİ KARŞILIĞI
Ertuğrul ERDİN
Prodüksiyon,yani üretim ekolojisi açısından baktığımızda,
fotosentez yolu ile elde edilen biyomasın belirli bir enerji
potansiyeli olduğunu görürüz.
Termik vey biyokimyasal olarak yaktığımızda:
Külsüz 1 g bitki kuru maddesi 4000-5000 cal
Külsüz 1 g hayvan kuru maddesi 5000-6000 cal
1 g karbonhidrat kuru maddesi 3700-4200 cal
1 g yag 9500 cal
1 g Protein ise 3900-4150 cal
enerjiyi verir.
1 g oksijenin alınması ve kullanılması karşılığında 0.345 g
yağ, 0.728 g bitki kuru maddeleri; 0.596 g hayvan kuru
maddesi oksitlenir ve sonucunda 3280 cal enerji elde edilir.
Proses sonucunda 1 g karbondioksit verilmesi 1800 cal enerji
demektir.
1 l 02 alınması 4687 cal'i karşılıktır.
1 l CO2 verilmesi de 3558 cal'eye etittir.
1.1.1977 tarihinden itibaren AT Ülkelerinde enerji birimi
olarak; kalori (cal) kullanılmadığı ve bunun yerine joule
(jül) kullanıldığı için kalorinin jül karşılığını bilmekte
yarar vardır:
1 cal = 4.184 joule
1 Joule = 0.23889 cal
Bitkilerin tohumlarının asıl değerleri genelde verilen
değerlerin çok daha üstündedir.
Dünyamız çok çok çeşitli iklim kuşaklarından meydana
gelmiştir. Dolayısıyla da her iklim kuşağındaki bölgesindeki
biyolojik üretim farklı farklı olmaktadır. Örneğin fundra ve
yüksek dağlık bölgelerde yılda;
270-500 Kg/KM/ha hasat edilebilir birincil ürün üretilirken;
Afrikada steplerde;
7500 kg KM/ha (30 milyon Kcal)
Avrupanın dağlıklı bölgelerinde;
9000 kg KM/ha
Avrupanın dağlıklı bölgelerinde sadece ot ve çalı çırpı;
500 kg KM/ha
Maritin dağ otlağında;
200 kg KM/ha
Karpatların dağ otlağında;
6 milyon Kcal/ha
biyomas üretilmektedir (Rummer 1973)
Bir mısır tarlasındaki verimi ise aşağıdaki gibi hesaplamak
mümkündür;
0.4 ha'daki mısırın toplam kuru madde
(10 000 mısır bitkisi) ağırlığı 6000 kg
KM'nin anorganik madde miktarının 300 kg
Toplam organik miktarı 5700 kg
Bunun glikoz ekivalenti (eş değeri) 6700 kg
Vejetasyon döneminde transpirasyon
yolu ile kaybolan miktarı (glikoz
eş değeri olarak) 2000 kg
0.4 ha'lık alanlarda oluşan toplam
glikoz miktarının ağırlığı 8700 kg
1 kg glikozun sentezi için gerekli olan enerji miktarı
3800 Kcal olduğuna göre 8700 kg glikoz için yaklaşık 33
milyon Kcal enerjiyi kullanılmış enerjisinin toplam miktarı
2040 milyon Kcal dır. Gelen bu enerjinin yararlanılma oranı
ise;
% Yararlanma Oranı = 33x106 x 100/2040 x 10 6 = % 1.6
Burada konu ile ilgili örnekleri çoğaltmak mümkün, ancak
pratikte, mühendislik uygulamalarında yararlı ve yardımcı
olmak amacı ile bu kadarıyla yetinilmiştir.
KAYNAKLAR
1. Remmert H (1973); Über die Bedeutung warmblütiger
Pflanzenfresser für der Energiefluss in terrestischen
Ökesystemen" J.Orn.114:227-249
2. Remmert,H (1980); Ökolegie"Springer Verlag. Berlin 304.S.
3. Tischler W. (19870)"Agrarökologie" Fischer: Verlag Jena