Türkiye'de Orman Yangýnlarý...

Ormanlarýmýz...

Belirli koþullarda yetiþen, aðaç ve aðaçlýklarla kaplý alanlara orman denir. Ormanlarýmýz Orman Bakanlýðý'nýn kontrolü altýndadýr. Fidan dikmek suretiyle yeni ormanlar tesis etmek ve buradan topluma sürekli yararlar saðlamak amacýyla yapýlan planlý ve teknik çalýþmalar ormancýlýk adýyla adlandýrýlýr. Türkiye'nin orman alaný 20,199,296 hektardýr. Diðer bir deyimle ülkemizin % 25.91 oraný ormanla kaplýdýr. Oysa Avrupa'da bu oran %40'lara ulaþmýþtýr. Karþýlaþtýrma yaptýðýmýzda ülkemizdeki ormanlarýn yeterli olmadýðýný söyleyebiliriz. Üzülerek görüyoruz ki, gerek dünyada gerekse yurdumuzda ormanlar hýzla azalmaktadýr. Oysa o herkese kucak açmýþtýr.

Kucak açarsýn herkese,
Bu dost, bu düþman demeden,
Ýyilik yaparsýn herkese,
Bir karþýlýk beklemeden...

Türkiye Orman Alanlarýnýn Coðrafi Daðýlýmý
Bölge	Orman alaný (ha)	Orman oraný (%)
Karadeniz	5,029,623	24.90
Akdeniz	4,884,187	24.18
Ege	3,383,380	16.75
Marmara	2,227,429	12.76
Doðu Anadolu	2,187,583	10.83
Ýç Anadolu	1,523,026	7.54
Güneydoðu Anadolu	614,068	3.04
Toplam	20,199,296	100.00

Suya set, güneþe þemsiyedir orman...

Aðaç Türlerimiz...

Ülkemiz ormanlarý genellikle kýyýlarýmýzda ve kýyýlarýmýza yakýn yerlerde yoðunlaþmýþtýr. Ormanlarýmýzýn % 43.81'i verimli, % 56.25'i ise verimsizdir. Ormanlarýmýzýn % 42'si iðne yapraklý (Kýzýlçam, Karaçam, Ladin, Göknar, Sedir) aðaçlarýndan oluþmaktadýr. % 58 oranýnda da yapraklý (Meþe, Kayýn) aðaçlar bulunmaktadýr.

Durum	Koru Ormanlarý (ha)			Toplam	Baltalýk Ormanlar (ha)	Toplam Orman Alaný (ha)
	Ýðne Yapraklý	Yapraklý	Karýþýk
Verimli	4,564,035	1,017,169	605,169	6,176,899	2,679,558	8,856,457
Verimsiz	3,951,137	487,352	497,213	4,757,708	6,585,131	11,342,839
Toplam	8,515,172	1,504,521	914,914	10,934,607	9,264,689	20,199,296

Aðaç olmadan orman, orman olmadan vatan olmaz...

Ormanlarýn Çevresel ve Ekonomik Yararlarý...

Saðlýklý ve temiz bir çevrenin oluþmasýnda ormanýn olduðu gibi tek tek aðaçlarýn da büyük önemi vardýr.

• 25 metre boyunda ve 15 metre tepe çatýsýna sahip bir kayýn aðacý, saate yaklaþýk 1.5 kilogram oksijen üretir.
• 100 yaþýndaki bir kayýn aðacý, saatte kýrk kiþinin çýkardýðý 2.35 kilogram karbondioksiti tüketir.
• 10 x 10 metrelik bir alanda yer alan 25 metre boyunda ve yüz yaþ civarýnda bir kayýn aðacý; kökleri ve kýlcal damarlarý aracýlýðýyla yýlda 30,000 litre suyu çeker ve verimli topraðýn akmasýný önler.
• Kayýn aðacý bir yýl içinde 700 kilogram toz ve 300 kilogram zehirli maddeyi emip, dýþarý süzer. Aþýrý bir kirlenmede ise gövdesindeki bozulma ile alarm verir.
• Aðaç; güneþten, yaðmurdan ve rüzgardan korunma saðlar.
• Aðaç; bizlere yön bulma konusunda yardýmcý olur.
• 1 hektar ladin ormaný yýlda 32 ton, 1 hektar kayýn ormaný yýlda 68 ton ve 1 hektar çam ormaný ise yýlda 30 - 40 ton toz emer.
• Ormanlar; 50 metre geniþliðindeki bir parkýn trafik gürültüsünü 20 - 30 desibel azaltýr.
• Ormanlar; yaz sýcaklýðýný 5 - 8.5^oC azaltýrken, kýþ sýcaklýðýný 1.6 - 2.8^oC artýrýr.
• Günümüzde hava kirliliðinin yaklaþýk % 50'si ormanlar tarafýndan temizlenip, dezenfekte edilmektedir.




• Ormanlar; bir çok yabani hayvan ve kuþlarýn yaný sýra, çeþitli yiyecekleri barýndýrmasý nedeniyle besin kaynaklarý açýsýndan önemli bir ortamdýr.
• Ormanlar; biyolojik dengenin korunmasý açýsýndan da çok önemlidir. Yapraklý aðaçlardan meydana gelen bir bölgede 50 kuþ cinsi yaþayabilir.
• Ormanlar; bir ýsý tamponu gibi görev yapar. Sýcaðý ve soðuðu dengeler.
• Ormanlar; aðaçsýz bir alanýn 8 katý fazla humus oluþturur ve toprak canlýlarýnýn yaþamasýný saðlar.
• Ormanlar; egzos ve benzeri zehirli gazlar ile, kirli sularý filtre ederek temizler.
• Ormanlar; kuru havalarda bile havanýn nemini sabit tutar.
• Ormanlar; bitkiler ve hayvanlar için doðal bir "su þebekesi"dir.
• Ormanlar; dünya yüzeyindeki hayatýn en vazgeçilmez öðesi olan suyun oluþmasýnýn ve depolanmasýnýn garantisidir.
• Ormanlar; tozdan, çeþitli zehirlerden, ýþýnlardan, rüzgarlardan ve gürültüden yalnýzca bizleri deðil, doðayý ve tüm canlýlarý da korur.
• Ormanlar; dengeli bir iklim yapýsýnýn garantisi, tarýmýn sigortasýdýr.
• Ormanlar; erozyonu önlemenin tek çaresidir, ayrýca çýð, yer ve toprak kaymasý ile rüzgarý da engelleyen tek doðal korunma yoludur.
• Ormanlarýn yokluðu halinde toprak deðersiz ve verimsiz bir duruma dönüþür.
• Ormanlarýn doðal atmosferi, insanýn üzerinde rahatlatýcý ve dinlendirici bir etki yaratýr.
• Toprak hayatý ile bütünleþen ormanlar; atýklarýn yeniden deðerlendirilmesini saðlar.
• Bir ülkenin ormanlarý ve onlarýn fonksiyonlarý, o ülkenin ekonomisi açýsýndan da çok önemlidir.

Ormanlar, sürekli olarak kendini yenilediði için, diðer yeraltý ve yer üstü kaynaklarýndan farklý bir özelliðe sahiptir. Eski çaðlardan beri insanoðlu, çevresini kuþatan doðadan yararlanma yollarýný aramýþ, önceleri sadece avlanmak, barýnak yapmak ve yakacak odun elde etmek için ormanlarý kullanmýþtýr. Ormanlardan baþka ne þekilde yararlanýlmaktadýr ?

• Ormanlardan saðlanan ana ürün, yapacak ve yakacak olarak kullanýlan odun ham maddesidir. Bunun yaný sýra bitkisel (tohum, çiçek, yaprak) ve mineral nitelikli (çakýl, kum, humus) ham madde kaynaklarýnýn bir kýsmý da ormanlardan elde edilmektedir.
• Ormanlar; baþta içme suyu olmak üzere, tarým ve endüstrinin ihtiyacý olan suyu saðlar.
• Ormanlar; kar, yaðmur ve doluyu, yapraklarý, dallarý, gövdesi ve kökleriyle tutarak sel taþkýnlarýný önler.
• Ormanlar; yeraltý su kaynaklarýnýn oluþmasýna yardým eder.
• Ormanlar; suyu toprakta tutarak, topraðýn suyla taþýnmasýný, rüzgarla savrulmasýný (erozyonu) engeller.

Çeþit çeþit mobilya - kapý, pencere, masa,
Bil ki, yapamazdým eðer orman olmasa.
Bol bol yararlanýrýz o güzelim ormandan,
Kalem ondan yapýlýr, defter, kitap hep ondan.

• Ormanlar; sýcaklýk farkýný azaltýr. Radyasyonu önler.
• Ormanlar; kýþlarý don, yazlarý kavurucu güneþe karþý koruyucu bir ortam yaratýr.
• Ormanlar; su buharýný yoðunlaþtýrarak, yaðmur haline gelmesine neden olur.
• Ormanlar; rüzgarýn hýzýný keserek, kurutucu etkisini yok eder. Bu nedenle açýk alanlara oranla, ormanlarda gündüzleri serin, geceler ise sýcaktýr.
• Ormanlar; gezme ve dinlenme alanlarýdýr. Havasý, suyu, doðal görünümleri ve sakin ortamý ile özellikle þehirde yaþayan insanlarý kendisine çeker.
• Ormanlar; iklim üzerindeki olumlu etkisiyle, yerleþme alanlarýnýn çevresindeki hava kirliliðini ve gürültüyü engeller.
• Ormanlardan elde edilen ham madde ürünleri kiþilere iþ imkaný saðlar.
• Bilimsel araþtýrmalar için ormanlardan yararlanýlýr.
• Ormanlarýn ülke savunmasýnda önemli bir yeri vardýr.

Ormanlarýmýzýn enerji üretimindeki yeri.

Ülkemizde yakacak odun üretimi yýllýk ortalama 28 milyon m³'dür. Bu rakam içerisinde Orman Bakanlýðý'nýn ve özel sektörün katkýlarý bulunmaktadýr. Yakacak odunun diðer enerji kaynaklarý arasýndaki payý % 20'dir. Bu oran 15 milyon ton kok kömürüne eþittir. Ayrýca ormanlarýmýzda çalýþmak üzere binlerce kiþiye iþ imkaný saðlanmaktadýr.

Orman Alanlarýmýzýn Azalma Nedenleri...

• Tarým alanlarý açmak için ormanlarýmýzýn tahrip edilmesi
• Hayvancýlýkta bilinçsiz otlatma yapýlmasý
• Kentlerde, köy ve kasabalarda, yeni yerleþimler nedeniyle arazi elde etmek için orman alanlarýnýn yok edilmesi
• Kasýtlý olarak veya bilinç eksikliði nedeni ile çýkarýlan yangýnlar

Orman yangýnlarý... 222 bin aðaç yandý : Zarar 5 trilyon.

Antalya'da 900 hektarlýk alaný yakýp kül eden yangýn, 5 trilyon liralýk maddi hasara yol açarken, burada yaþayan binlerce canlý da telef oldu. Yaklaþýk 222,000 aðacýn yandýðý Düzlerçamý'nýn eski canlýlýðýna kavuþmasý için en az 50 yýl gerekiyor. Burada yaþamýný sürdüren dað keçisi, alageyik, domuz, tavþan, tilki, porsuk, sincap, vaþak, yýlan, kaplumbaða, keklik, turaç ve karakulak gibi yabani hayvanlar telef oldu. Antalya Orman Bölge Müdürlüðü Yangýn Koruma Þube Müdürü Ekrem Aydemir, 20 yaþýnda 180,000, 50 - 60 yaþ grubunda ise 42,000 civarýnda aðacýn tamamen kül olduðunu belirtti. Fidan dikimi en geç 1.5 yýl içinde biter. Ancak, yok olan ormanlýk alanýn eski hale gelmesi yaklaþýk 50 yýlý alýr dedi. Bu arada, Denizli'nin Acýpayam Ýlçesi'ne baðlý Yolçatý Köyü yakýnlarýnda, 50 hektar orman yandý. Boyalý mevkii'nde belirlenemeyen bir nedenle çýkan yangýna, Ýzmir, Muðla, Aydýn, Isparta ve Uþak'tan gelen 10 orman ekibi, askeri birliklerle vatandaþlar müdahale etti, söndürme çalýþmalarýna havadan da 3 helikopter katýldý. Daðlýk bölgede korku yaratan alevler, 23 Temmuz 1997 tarihinde kontrol altýna alýnarak söndürüldü.

Marmaris Orman Yangýnýnda Fonksiyonel Zarar.

Hava Temizliði
1 m³ havada bulunan toz ve is parçacýðý;
Endüstri alanýnda 500,000 adet,
Açýk sahada 5,000 adet,
Ormanlýk sahada 500 adettir.
Bir hektar orman yýlda 68,000 kg toz süzer.

O₂ - CO₂ Dengesi
100 yaþýnda bir kayýn aðacý;
100 kiþinin bir yýlda harcadýðý oksijen üretir.
12,000 m³ karbondioksidi kullanýr.

Erozyonu Önleme
Ayný kayýn aðacý 1 m³ orman topraðýnda 100 km kök yaparak erozyonu önler.

Gürültüyü Önleme
80 desibel gürültü insaný rahatsýz eder 80 desibellik gürültü 250 m geniþlikteki ormaný aþtýðý takdirde 40 desibele iner.

Rüzgarý Perdeleme
Açýk alanda 100 km olan rüzgar hýzý ormanlýk alanda 50 km'dir.

Temiz Su Saðlama
Ormanlar tepe taçlarý ve gövdeleri vasýtasýyla yaðmurlarýn topraða darbe yapmasýný önler. Orman topraðý yaðýþ sularýný sünger gibi emer ve yeraltý rezervuarýný destekler. Ýçtiðimiz temiz suyun temel kaynaðý ormandýr.


Bütün Bu Açýklamalarýn Iþýðýnda...
Ormanýn fonksiyonel deðeri odun deðerinin 2,000 katýdýr.
Bir aðacýn yýllýk fonksiyonel deðeri 2,000 - 6,000 Mark, ortalama 4,000 Mark'týr.

Buna Göre...!
1996 yýlýnda Marmaris'teki yangýnda yanan aðaç miktarý :
300,000 m³ = 1 milyon aðaca eþdeðerdir.
1 milyon aðaç x 4,000 Mark (ortalama) = 4 milyar Mark'týr.
Bu kayýp sahanýn tekrar orman hale gelmesi için geçecek 30 yýl ile deðerlendirildiðinde 4 milyar Mark x 30 yýl = 120 milyar Mark'týr.
120 milyar Mark x 60,000 TL / Mark (yangýn tarihinde) = 7,2 KATRÝLYON FONKSÝYONEL ZARAR MEYDANA GELMÝÞTÝR.

Eðer bu günkü (1999) döviz kuru üzerinden hesaplarsak þu þekilde bir rakam ile karþýlaþmýþ oluruz.
120 milyar Mark x 100,000 TL / Mark = 12 KATRÝLYON TL.- !!!

Kaynak : Orman Genel Müdürlüðü